Annick Ruyts praat voor het eerst over haar ontslag bij de VRT. “De manier waarop, dat doet het meeste zeer”
Ping, een korte e-mail. “We verwachten je morgen op een exitgesprek.” Zo vernam reportagemaker Annick Ruyts dat ze na 33 jaar dienst op de VRT haar spullen moest pakken. Niks had haar iets doen vermoeden. Hoe kil en afstandelijk het ontslag verder verliep, liet diepe wonden na, vertelt Annick nu voor het eerst. “Mijn job was een deel van mezelf. Dat hebben ze brutaal weggerukt.”
December 2022. De openbare omroep voert een ongeziene ontslagronde door. Eenenvijftig trouwe medewerkers – een generatie 40-plussers – worden met een kort en afstandelijk exitgesprek aan de deur gezet. Onder hen vaste waarden zoals Geena Lisa en Annick Ruyts, die een jarenlange staat van dienst kennen bij de openbare omroep.
In ‘De Morgen’ vertelde Geena Lisa hoe ze tijdens haar exitgesprek, dat een kwartiertje duurde, te horen kreeg dat ze de volgende dag niet meer hoefde te komen. “Als je ergens meer dan twintig jaar hard gewerkt hebt en je ziel hebt gegeven voor een bedrijf, dan verwacht je toch dat het afscheid warmer is.” Ze pleit voor mensgerichte leiders die in moeilijke tijden blijven verbinden met hun medewerkers en voor een doorgedreven nazorg.
Canvas-gezicht, reportagemaker en eindredacteur Annick Ruyts is het daar volmondig mee eens. Ze werkte mee aan o.a. ‘De slapelozen’, ‘Grenzeloze liefde’, ‘We are from Belgium’ en ‘Alleen Elvis blijft bestaan’. We spraken haar kort na haar afscheid van de VRT, maar Annick pleit vandaag nog steeds voor een menselijk ontslag. Ondertussen is ze weer aan het werk als freelancer.
Canvas-gezicht, reportagemaker en eindredacteur Annick Ruyts is het daar volmondig mee eens. Ze werkte mee aan o.a. ‘De slapelozen’, ‘Grenzeloze liefde’, ‘We are from Belgium’ en ‘Alleen Elvis blijft bestaan’. We spraken haar kort na haar afscheid van de VRT, maar Annick pleit vandaag nog steeds voor een menselijk ontslag. Ondertussen is ze weer aan het werk als freelancer.
“Ik was met stomheid geslagen. En ook mijn collega’s konden het niet vatten. Thomas (Vanderveken, red.) heeft me meteen naar huis gebracht. Die rit, die periode is vaag. Ik was in shock. Zonder enig signaal en op een ijskoude manier werd een samenwerking van 33 jaar beëindigd.”
Annick kreeg een ontslaggesprek... met twee bazen voor wie ze nooit direct gewerkt had
“We wisten op de VRT al maanden dat er iets boven onze hoofden hing. In het voorjaar had CEO Frederik Delaplace aangekondigd dat hij wilde verjongen en vernieuwen en dat er meerdere banen zouden sneuvelen. De maanden die daarop volgden waren voor veel medewerkers slopend. Er waren veel speculaties, er was onrust.”
“Maar hoewel ik meermaals bij mijn directe leidinggevenden om informatie vroeg, kreeg ik telkens dezelfde boodschap: ‘Ik weet van niets en ik wil het ook niet weten.’ Dat begreep ik dus niet. Ofwel wisten zij het toen wel degelijk en logen ze in mijn gezicht, ofwel wisten ze het echt niet, terwijl het als leidinggevende toch je job is om te weten wie er van je mensen moet vertrekken? Ik weet niet wat ik erger vind: lafheid of een gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel.”
“Tijdens mijn ‘uit-gesprek’ was niemand van mijn directe leidinggevenden aanwezig, terwijl ik met sommigen twintig jaar heb samengewerkt. Ook dat vind ik onbegrijpelijk. Een goede baas is iemand die zijn verantwoordelijkheid opneemt, een moeilijke boodschap kan brengen en niet laf de andere kant opkijkt.”
“Mijn ontslaggesprek zou gevoerd worden door de hr-directeur en de directeur content, twee mensen voor wie ik nooit direct gewerkt heb en die mijn werk niet uit eerste hand kennen. Ja, er was sprake van ‘input’, maar wie die ‘input’ had gegeven, moest angstvallig geheim blijven.”
“Ik vond dat ik na zoveel jaar recht had op een rustig gesprek met de mensen die de beslissing daadwerkelijk genomen hadden. En dus heb ik geweigerd om van twee buitenstaanders de motivatie te aanhoren voor mijn vertrek. Als ik andere ontslagen collega’s hoor, heb ik niets gemist. Ze moesten het stellen met onpersoonlijke boutades.”
Je zou denken dat Annick achteraf excuses of een bedanking zou krijgen. Toch niet
“Ik heb me erbij neergelegd dat ik wellicht nooit de echte reden zal kennen waarom ik mijn ontslag kreeg: was ik te oud en te duur geworden? Willen ze enkel nog jonge, digitale profielen? Was ik te kritisch? Was iemand mijn kop beu?”
“Feit is dat een groot deel van de mensen die ontslagen zijn vijftigplusser is. Dat is pijnlijk. Het is nu eenmaal zo dat je op die leeftijd veel moeilijker werk vindt. Wat het ook zij, de reden waarom ik aan de deur werd gezet vind ik minder erg dan de manier waarop het is gebeurd. Die doet het meeste zeer.”
“VRT was mijn eerste werkgever. Wij kenden een heel lang en gelukkig huwelijk. Ik vond mijn job de mooiste ter wereld en ik was nog steeds smoorverliefd op de job. Van de ene dag op de andere herkende ik niets meer van de warmte en de sociale gevoeligheid die ik zo hard waardeerde.”
“Als creatieveling leg je elke dag je hart en je ziel in je werk. Je maakt van je werk iets heel persoonlijks. Ik heb zelfs mijn gezicht aan mijn werk verleend ... Niet alleen heb ik tot op vandaag niets vernomen van mijn directe leidinggevenden, ik ben ook ontslagen zonder enige vorm van bedanking voor bewezen diensten. Het is jammer dat een lelijke exit een mooie relatie zo moet besmeuren.”
“Gelukkig krijg ik veel lieve berichten en zelfs bedankingen van collega’s en van mijn naasten. Samen met collega’s die ook de bons hebben gekregen deel ik een whatsappgroep: le salon des rejectés (lacht), waarin we elkaar steunen. Dat is belangrijk, want hoewel ik voordien nooit heb getwijfeld aan mijn capaciteiten heeft mijn zelfvertrouwen een fikse deuk gekregen.”
Nu pas voelt Annick hoe diep het ontslag haar geraakt heeft
“Na zoveel jaar dienst voelt een ontslag als een groot verlies, en dus doorloop ik een rouwproces. Mijn job was een deel van mijn identiteit. Dat die zo brutaal werd weggerukt heeft een diepe wonde nagelaten. Ik ben een deel van mezelf verloren.”
“De eerste keer dat ik langsging bij een outplacementcoach besefte ik pas hoe diep dat verdriet zit. Ik heb daar zakdoeken vol gesnotterd. Ik voel vandaag geen rancune, zéker geen verbittering. De boosheid verdwijnt stilaan, alleen het verdriet blijft. En dat had naar mijn gevoel vermeden kunnen worden door een respectvol gesprek, waardoor ik met opgeheven hoofd naar buiten had kunnen wandelen.”
“Rond een ontslag zou ook schaamte kunnen hangen, maar me schamen doe ik niet. Wat ik de afgelopen maanden wel moeilijk vond, was om me voor te stellen aan mensen. Ik blonk altijd van trots als ik over mijn werk kon vertellen, nu moest ik zeggen dat ik werkloos ben. Dat pikte.”
“Maandagen waren het moeilijkst. Dan zit iedereen weer op het werk en de confrontatie met mijn directe ex-collega’s kan ik voorlopig nog niet aan. Ik wil niet weten wie er op mijn plek zit en mijn job doet. Het verdriet is te rauw.”
“Begrijp me niet verkeerd: ik ben geen hoopje ellende. Ik eet gezond, ik drink geen alcohol, ik doe aan yoga, ik maak keramiek en ik vind troost in mooie woorden. Er schuilt veel schoonheid, diepgang en authenticiteit in troost. Ik voel me – dankzij alle mensen om me heen – alsnog een zondagskind.”
“Ik doorleef en verwerk mijn verdriet, wat volgens mij gezonder is dan het wegmoffelen. Ik wil mijn wonde niet toedekken, zodat die straks ettert, ik kies ervoor om de wonde te verzorgen, zodat er langzaam maar zeker een nieuwe huid groeit ... Al zal de manier waarop de wonde werd toegebracht voor altijd een litteken achterlaten.”
