Een strakkere vagina voor 13 euro? Nieuwe gevaarlijke hype verovert het internet, gynaecoloog licht toe

Met welke gênante kwaal of verzwegen complex je ook worstelt, het wereldwijde web heeft er steeds een (niet altijd even betrouwbaar) antwoord op. Nieuw in het rijtje is de vaginale vernauwingsstaaf, die belooft dat seks na gebruik weer voelt als ‘de eerste keer’ en je op de koop toe van nare geurtjes of vervelende jeuk verlost. Dat het product populair is, blijkt uit het enorme online aanbod eraan. Toch is het gebruik ervan niet zonder gevaar: een Nederlandse vrouw hield er chemische brandwonden aan over. Hoe werkt zo’n staaf, en heeft je vagina überhaupt een verjongingskuur nodig? Gynaecologe Karolien Stevens geeft tekst en uitleg.

Wie al eens door het 18+-assortiment van online webshops als Bol.com of Amazon struint, kan er niet omheen: vaginale verstrakking lijkt het nieuwe, welja, gat in de markt. De logo’s, verpakkingen en merknamen mogen dan wel verschillen, maar de beloftes zijn opvallend gelijkaardig. Voor prijzen die schommelen tussen 13 en 44 euro krijg je een dosis feng shui voor je yoni: de ‘vaginal tightning stick’, een soort groot uitgevallen stenen kruidentampon, geeft je intieme regio een instant verjongingskuur, bestrijdt vaginale droogheid, geur en jeuk en boost en passant ook nog je libido, aldus de wervende productbeschrijving.

Wellicht waren het deze mooie beloftes die een veertigjarige Nederlandse vrouw overhaalden om zo’n vaginale vernauwingsstaaf in haar digitaal winkelmandje te slepen. Of het een hete ervaring werd? Dat hangt van je interpretatie af: de vrouw belandde immers met een pijnlijke en bloedende vagina op de spoeddienst. Daar bleek dat het epitheel, de weefsellaag aan de binnenkant van de vagina en de urinebuis, had losgelaten. Dit beeld komt overeen met het type brandwonden dat chemische stoffen veroorzaken, verduidelijkt Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Dat beschreef haar casus vorige maand in een artikel, om zorgprofessionals te waarschuwen voor deze onbekende bijwerking van dit populaire buitenlands product.

Natuurlijk, maar niet altijd vagina-vriendelijk

Zo groot als het online assortiment is - op Amazon vind je gemakkelijk tien verschillende merken - zo onbekend is het product bij medische experts. Zowel de huisarts van de vrouw in kwestie als het multidisciplinair team van de spoeddienst waar de Nederlandse vrouw terecht kwam, had nog nooit van vaginale vernauwingsstaven gehoord. 

Gynaecoloog Karolien Stevens, van de praktijk V+ CLINIC, is ze al wel eens tegengekomen. “Ze komen overgewaaid uit Aziatische landen, waar kruidenbehandelingen of stoombaden weleens ‘voorgeschreven’ worden om de boel down under te verstrakken, te verjongen en te reinigen. Wellicht bevatten deze methodes stoffen die vaginale contracties kunnen opwekken, maar langdurig of heel effectief zal het resultaat ervan niet zijn.” 

“Over de werking van de staven zelf is het lastig oordelen, aangezien je nergens een duidelijke ingrediëntenlijst vindt. En zelfs al zijn de gebruikte ingrediënten echt ‘puur natuur’, dan nog zijn ze niet altijd geschikt voor vaginaal gebruik. Deze natuurlijke stoffen en kruiden kunnen de zuurtegraad van de vagina namelijk aantasten, met infecties of klachten als mogelijk gevolg.”

Online reviews

Opvallend, aangezien de v-sticks net beweren dat ze vaginale schimmelinfecties, vaginale droogheid, jeuk en geur bestrijden. Wij voelden er weinig voor om zelf de proef op de som te nemen, maar uit online reviews blijkt alvast dat het geneeskrachtige effect van de ‘rejuvination sticks’ toch wat tegenvalt. Heel wat kopers klagen over een extreem droge vagina na gebruik, allergische reacties, een rare afscheiding of pijn. 

Een google-zoekopdracht naar de vermelde kruiden wakkert evenmin de nieuwsgierigheid aan: ‘poria cocos mushroom’ blijkt bijvoorbeeld een soort van houtrot veroorzakende schimmel te zijn, wat allerminst appetijtelijk of aangenaam klinkt. Daarnaast bevatten de sticks vaak talkpoeder en een soort suikerextract van gedroogd fruit: terwijl het ene uitdrogend werkt, vormt het andere ideaal voedsel voor de gisten die een schimmelinfectie veroorzaken.

“Ik zou er me zelf echt niet aan wagen”, lacht dr. Stevens. “Smakelijk klinkt het toch allemaal niet. De intieme zone is sowieso een erg gevoelige regio. We zien vaak allergische reacties, als gevolg van het gebruik van verkeerde verzorgingsproducten. Met mooie beloftes of lekkere geurtjes zetten ze je soms op het verkeerde been. Terwijl parfums en essentiële oliën allergenen zijn die de ph-balans kunnen verstoren. Die moet je dus mijden.”

Een strakke vagina vs. hormonen en veroudering

Uit navraag bleek dat de Nederlandse vrouw de staaf drie dagen na elkaar vier uur in de vagina gelaten had. Na de derde dag kon ze de staaf niet meer zelf verwijderen. Gelukkig voor haar kwam alles uiteindelijk goed: het beschadigde weefsel werd verwijderd, de vagina herhaaldelijk gespoeld en daarna behandeld met estriolcrème, een stof die lijkt op het vrouwelijk hormoon oestrogeen en vaginale droogte verhelpt. Bij controle twee maanden later bleek de vrouw volgens Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van haar pijn verlost. 

“Deze casus laat zien wat het gevaar kan zijn van producten die via buitenlandse websites verkregen worden, waar de consument zelf verantwoordelijk is voor de controle van de kwaliteit en het juiste gebruik. In een tijd waarin mensen steeds meer producten aanschaffen online, zoals deze vernauwingsstaaf, is het noodzakelijk om de consumenten te informeren over de gevaren van dergelijke producten”, besluit het tijdschrift.

“Waar vraag is, volgt het aanbod vanzelf”, weet dr. Stevens. “Dergelijke producten beloven je een snelle en anonieme oplossing voor een probleem waar nog te vaak in stilte mee wordt geworsteld. Ergens snap ik dat wel: je intiem leven op de dokterstafel gooien, dat is lastig. Daarom is het zo belangrijk dat je als arts een patiënte op haar gemak stelt en naar haar beleving vraagt. Elke klacht is de moeite waard is om te bespreken. Zeker omdat er vandaag de dag veilige en efficiënte oplossingen zijn voor problemen als een verwijde vagina, zoals bekkenbodemtraining, een vaginale laserbehandelig, het gebruik van elektro-magnetische pulsen of een chirurgische correctie.”

“Natuurlijke verouderingsprocessen en gebeurtenissen als een bevalling of de menopauze veranderen de anatomie en het uitzicht van de vagina en vulva”, vervolgt de gynaecologe. “Met de jaren nemen het collageen, spierweefsel en het bindweefseleitwit elastine sowieso af. Dat kan voor verwijding zorgen. Ook de hormonale veranderingen die met een zwangerschap gepaard gaan en de bevalling zelf hebben hierop een effect. Een andere belangrijke vulva-verandering is de afname van het vetweefsel in de grote schaamlippen. Dat zorgt ervoor dat de grote schaamlippen wat verslappen, terwijl de kleine schaamlippen prominenter in beeld komen. Sommige dames vinden dat geen mooi zicht.”

Gedaan met de vaginaschaamte

Een strakkere, meer elastische vagina met een rozige kleur en kleinere schaamlippen: afgaande van de verpakking van de sticks, is dat wat vrouwen wensen. Of zijn het eerder de mannen die hun ideaalbeeld opdringen?

In de V+ CLINIC zien dr. Stevens en haar collega Marijke Aerts heel wat vrouwen met functionele klachten of esthetische wensen. “Bij de meeste patiënten is het probleem eerder dubbel: ze hebben fysieke ongemakken als pijn bij het fietsen en vinden ‘die bult’ ook te zichtbaar in ondergoed of strakke kleding. De overgrote meerderheid van de patiënten die zich op onze consultaties aanmelden, doet dat in de eerste plaats voor zichzelf.
En stel dat een vrouw toch aanhaalt dat ‘haar man bij penetratie minder voelt’ of ‘de seks minder plezant vindt’, dan kaats ik de bal terug: ‘Maar heb jij er zélf last van?’ Als dat niet het geval is, ga ik een open gesprek aan met de patiënte: wat zijn haar eigen redenen om zo’n behandeling te overwegen? Als een vrouw met ongemak kampt, moet je daar als arts oor voor hebben. Daarmee kan je de kwaliteit van iemands leven verbeteren.”

“De vaginale vernauwingsstaven zijn een jammere uitwas in een verder erg positieve evolutie”, besluit ze. “Vrouwen zijn nu bewuster bezig met hun intieme zone. De vaginaschaamte van weleer is op retour: vandaag de dag beseffen vrouwen dat elke vulva uniek is, dat je grote, kleine of asymmetrische lippen kan hebben. Tegelijk heeft de vagina een imago-update gekregen: van puur voortplantingsorgaan evolueerde het naar wezenlijk onderdeel van het vrouwelijk welzijn. Ook daar beneden moet het goed voelen. Pijn bij het vrijen, een droge vagina of schaamlippen die ze zelf als te groot ervaren: vrouwen leggen er zich niet meer bij neer, net omdat ze beseffen dat ze recht hebben op goede seks. En daarom gaan ze zelf op zoek naar oplossingen. Een advies: klop daarvoor aan bij een betrouwbare bron, zoals de huisarts of gynaecoloog.”