Heb jij een ‘herfstallergie’? Die sleept langer aan dan verkoudheid. Arts: “Maar er bestaat een snelle remedie”

Last van een kriebelende snotneus en tranende ogen? Dan heb je misschien geen verkoudheid, griep of Covid-19, maar wel een herfstallergie. Wat veel mensen niet weten, is dat je ook tijdens deze periode een opstoot kunt krijgen van allergische klachten. Een neus-, keel- en oorarts legt uit welke therapieën er bestaan. “85 procent van de mensen is geholpen met dit huis-tuin-en-keukenmiddel.”

Dat het allergieseizoen in alle hevigheid losbarst in de lente, weten we. Dat is te wijten aan de hoge pollenpieken in de lucht. Maar dat er zoiets bestaat als een herfstallergie, is minder bekend. Toch zijn er in het najaar ook heel wat mensen die sukkelen met allergische klachten. Professor Peter Hellings (UZ Leuven): “De herfstallergie, zoals het in de volksmond genoemd wordt, is geen term die gebruikt wordt door de medische wereld. Maar het is wel een mooi woord dat de lading perfect dekt.”

Een herfstallergie heeft, in tegenstelling tot hooikoorts, niets te maken met pollen van grassen, bomen en andere planten. “In onze contreien heb je vanaf eind augustus, begin september geen pollen meer in de lucht”, verklaart Hellings. Maar er zijn wél andere triggers aanwezig. “Huisstofmijt, huisdieren of schimmels in de lucht leiden tot meer allergische symptomen wanneer het relatief warm en vochtig is. De herfst en de lente zijn dus uitgelezen periodes. Dan hebben mensen met een allergie voor huisstofmijt meer of intensere klachten dan in de zomermaanden of putje winter.”

Er wordt weleens gezegd dat de klimaatverandering slecht nieuws is voor mensen die lijden aan allergieën: onder invloed van de opwarming van de aarde en de luchtverontreiniging zouden die alleen maar erger worden. Hoe zit dat voor de herfstallergie? “Daar is op dit moment eigenlijk weinig over geweten”, zegt Hellings. “Momenteel kan het twee kanten opgaan: als het langer warm en vochtig blijft, kan er rek op zitten. Anderzijds zetten mensen hun verwarming een aantal graden lager. Wanneer het binnenshuis minder warm is, is huisstofmijt minder gestimuleerd om te groeien en zich te reproduceren.”

Snotvalling of allergie?

Wat als je last hebt van een loopneus en jeukende ogen? Een onderscheid maken tussen een allergische reactie of een verkoudheid is niet simpel, bevestigt Hellings. “Een verkoudheid is een reactie op een virus. Een allergie is dan weer een aberrante reactie van je afweersysteem op iets waar je normaal gezien niet op reageert. Twee verschillende oorzaken, maar beide dingen geven gelijkaardige symptomen in de neus.”

“Meestal gaat een verkoudheid gepaard met een algemeen ziektegevoel, soms zelfs met spierpijn, maar je bent er na vijf of zeven dagen vanaf. Een luchtwegallergie kan daarentegen langer aanslepen en het gaat minder vaak gepaard met spierpijnen. Bij een zware allergische reactie kan je energiegevoel wel afnemen en kan je mogelijk minder goed slapen.”

En Covid-19? “Twee jaar geleden waren geur- en smaakverlies typische symptomen van corona. Ondertussen is dat niet meer het geval en leidt het vooral tot neusklachten. De enige manier om zeker te zijn of je een verkoudheid, een herfstallergie of corona hebt, is door een zelftest af te nemen.”

Behandelingen: van hygiënische maatregelen tot immunotherapie

Nu huisstofmijt een topseizoen beleeft, zijn er een aantal zaken waar je mee rekening kunt houden. Hellings: “Een hygiënische maatregel die we altijd adviseren: probeer blootstelling aan huisstofmijt zo veel mogelijk te vermijden. Gebruik een ondoorlaatbare matrasbeschermer over je matras, want dat is de grootste bron van huisstofmijt. Vermijd een vast tapijt, pluchen beesten en andere zaken die stof aantrekken in je slaapkamer, en vergeet niet om regelmatig te poetsen. Probeer ook buitenshuis zo veel mogelijk stoffige omgevingen te mijden, zoals een hotelkamer met tapis plein.”

“Naast de hygiënische maatregelen raad ik aan om je neusslijmvlies regelmatig te spoelen met een zoutoplossing of zoutwater. Dan spoel je niet alleen alle huisstofmijt weg uit je neusholte, maar ook alle stofjes die vrijgezet worden tijdens een allergische reactie en die verantwoordelijk zijn voor je klachten. Meerdere studies hebben bewezen dat zo’n zoutoplossing de allergische klachten met 30 procent onderdrukt en ongeveer 85 procent van de patiënten voelt zich er beter door. Je hoeft dus niet meteen te grijpen naar klassieke medicamenten. Dit middel is eenvoudig, goedkoop én effectief”, meent Hellings. Zoutwater kan je kopen bij de apotheek, maar evengoed zelf maken. “Je hebt gewoon een liter water van de kraan nodig, 9 gram of een afgestreken lepel zout erbij, en een klein kannetje om te spoelen.”

“Pas wanneer de hygiënische maatregelen en het zoutwater falen, gaan we over op geneesmiddelen. Er bestaan ontzwellende en ontstekingsremmende neussprays, anti-allergietabletten, ... Een laatste optie is een soort immunotherapie of vaccinbehandeling, waarbij patiënten lage dosissen van huisstofmijt toegediend krijgen, in tabletten of via injecties. Dit zou op de lange termijn helpen om minder fel te reageren op huisstofmijt.”