Is samen slapen goed voor onze gezondheid? Slaapexpert legt uit. “Apart slapen is beter voor je seksleven”

Een partner die ligt te woelen, te dicht bij jou aanleunt of heel luid snurkt: het houdt een mens ‘s nachts wakker. Al beweert een nieuwe studie het tegendeel. Wie samen slaapt met zijn partner, ondervindt heel wat voordelen. Zo zou je het gevoel hebben dat je beter geslapen hebt en zou je stressniveau dalen. Of dat wel klopt, legt dokter Johan Verbraecken uit. En asking for a friend: kunnen singles nog wel op beide oren slapen? 

Wie samen slaapt met zijn partner heeft een betere nachtrust. Je raakt niet alleen sneller in slaap, maar slaapt ook langer. Gevolg? Een kopje koffie minder in de ochtend, want je bent minder vermoeid. Wie het bed deelt, heeft ook minder depressieve gevoelens, angsten en stress. Deze bevindingen komen uit een enquête bij meer dan 1.000 volwassenen uit de Verenigde Staten. “Er is verder nog bijzonder weinig onderzoek gedaan”, begint prof. dr. Verbraecken, medisch coördinator van het slaapcentrum (UZ Antwerpen). “Maar de argumenten die deze studie aanhaalt, houden zeker steek.” 

ZZZ-zen 

Veel heeft te maken met geborgenheid en je veilig voelen bij elkaar. “Die geborgenheid maakt dat je meer ontspannen slaapt dan wanneer je alleen bent. Wie gespannen is, heeft een versnelde hersenactiviteit waardoor je meer op je hoede bent, waakt en dus ook minder diep slaapt. Ontspannen naar bed gaan, zorgt dus voor een betere slaapkwaliteit.” Een andere studie die de REM- slaap bestudeert, bevestigt dit. Wanneer koppels in hetzelfde bed sliepen, nam hun REM-slaap met tien procent toe en werden ze minder snel wakker.

Dr. Verbraecken: “De REM-slaap is een belangrijke fase in de slaapcyclus. Je belandt er ongeveer een uur na inslapen in en het maakt zo’n twintig procent van je totale slaapduur uit. We noemen het ook wel de droomslaap, omdat je hersenactiviteit redelijk op dreef is en je dus ook kan dromen. De spieren zijn wel verlamd waardoor je moeilijker kan reageren. Deze fase staat in voor hoe je omgaat met jouw emoties. Hoe meer REM-slaap, hoe minder prikkelbaar je bent. Ze is ook verantwoordelijk voor het opslaan van nieuwe informatie.” Koppels die vredig samen slapen, zullen dus sneller ontspannen. “Waardoor ze ook sneller in de droomslaap belanden en minder makkelijk ontwaken.”

Potje seks voor het slapengaan?

Ook het intieme speelt natuurlijk een rol. “Het genotshormoon dat vrijkomt door een knuffel, zorgt dat je je beter voelt. Ook dat neemt spanning weg voor het slapengaan”, zegt dr. Verbraecken. En soms lees je wel eens dat een potje seks voor het slapengaan wonderen doet. “Dat hangt van persoon tot persoon af. Er zijn bijvoorbeeld mensen die ontspannen zijn na het klaarkomen en daardoor snel in slaap vallen. Je kunt ook net te opgewonden blijven of wat frustraties hebben door niet klaar te komen, waardoor je langer wakker ligt. Maar als er een spanning wordt weggenomen, kan het zeker dat de slaap wordt bevorderd.”

Het lijstje aan voordelen stopt niet. Volgens het Amerikaans onderzoek heb je door samen te slapen ook minder risico op slaapapneu en minder slapeloze nachten. “Een partner zal je bijsturen, bijvoorbeeld als je overmatig snurkt bij apneu. De partner kan last hebben van het gesnurk en je aanmoedigen om af te vallen of naar een dokter te gaan. Iemand die alleen slaapt, is zich er misschien minder bewust van. Een partner stimuleert je ook om tijdig naar bed te gaan en geen suikers meer voor het slapengaan te consumeren, bijvoorbeeld.” Kortom, er zijn veel (subjectieve) factoren die een rol spelen. 

Knuffelen met de kindjes

Veel mensen vinden het zalig om met hun kroost te slapen en samen in te dommelen. En toch kwam in de studie naar voor dat kinderen niet hetzelfde effect hebben op de slaapkwaliteit dan de partner. “Samen met kinderen slapen kan geen kwaad. Als je dat af en toe toelaat of zo gewoon bent, hoeft er geen nadelig effect op je slaap te zijn. Maar kinderen worden natuurlijk wel vroeger wakker en de ouders kunnen niet intiem zijn met elkaar, als dat ook voor een positief effect zou zorgen.” 

Ook durven kinderen nogal woelen, maar veel beweging in bed hoeft ook niet te betekenen dat je slecht slaapt. “We wisselen allemaal om het halfuur van zij. Best veel, want op een nacht van acht uur, is dat zestien keer. Maar dat is helemaal normaal. Wie meer wisselt of dat snel na elkaar doet, kampt met onrust. Dan is er wel een nadelig effect op de slaap dat eventueel verder onderzocht kan worden.”

Samen uit, samen thuis

Nog interessant is dat beperkt onderzoek aantoont dat je de bewegingen van je partner tijdens de slaap overneemt en op die manier zelfs in dezelfde slaapstadia beland. “Wie samen naar bed gaat op hetzelfde tijdstip en effectief op hetzelfde moment indommelt, zal inderdaad na een ongeveer een uur in de droomslaap komen. De timing van onze slaapstadia zijn dus wel voorspelbaar. Maar toch lijkt het minder voor de hand liggend dat dit zo gebeurt en voor een positief effect zorgt.” Want ook de genen spelen een rol. “Als je op hetzelfde moment indommelt dan je partner, maar vroeger of later ontwaakt dan ben je een ander genetisch type. Mensen hebben echt een aanleg om een ochtend- of avondmens te zijn. Zo’n drie procent is een nachtraaf en zo’n drie procent een ochtendmens. De grote massa ligt er tussenin. Ook of iemand een korte of lange slaper is, ligt genetisch vast.”

All the single ladies

En wat met singles die nu toch alleen slapen? Moeten die zich zorgen beginnen te maken over hun gezondheid? “Het is opnieuw heel individueel. We weten natuurlijk wel uit onderzoek dat alleenstaanden sneller overlijden dan samenwonenden, maar of dat nu te maken heeft met een betere slaapkwaliteit? Dat weten we niet. Als je alleen slaapt, blijf je misschien langer met proberen rondlopen die je niet kan ventileren of wordt een kwaal pas in een latere fase ontdekt. Maar wie gezond leeft, moet zich helemaal geen zorgen maken.”

En wie wel een partner heeft, maar toch liever alleen slaapt? “Sommigen zweren  bij samen slapen en vinden apart liggen bijna een huwelijksbreuk. Zij hebben misschien echt die geborgenheid nodig. Apart slapen is nochtans niet nadelig, zeker niet als je elkaar wakker houdt door gesnurk of geschop met de benen. Er zijn ook onderzoeken die aantonen dat het beter is voor de seks om niet elke nacht samen te slapen. Want als je dan toch eens bij elkaar kan liggen, kom je tot betere seks.” Maar dat het bed delen met je partner dus ook zorgt voor enkele voordelen, is niet gelogen. Zo besluit ook dr. Verbraecken.