Nieuw onderzoek geeft nóg een reden waarom een kort dutje tijdens de werkdag een goed idee is

Wie geen oplossing kan bedenken voor een vervelend probleem, krijgt vaak hetzelfde advies: ‘slaap er een nachtje over’. Volgens een nieuwe studie is dat zo dom nog niet. Want zelfs een kort dutje kan namelijk je creativiteit al bevorderen. Eureka!

Je hebt het vast al eens gemerkt: de meest geniale ideeën krijg je wanneer je bijna in slaap valt. Het is tevens een techniek die al eeuwenlang wordt toegepast om de creatieve geest aan te wakkeren, onder meer door Thomas Edison en Salvador Dalí. Zowel de Amerikaanse uitvinder als de Spaanse schilder hielden van een siësta overdag, waarbij ze een zwaar voorwerp in de hand hielden, zoals een stalen bal. Zodra ze in slaap dommelden, viel het voorwerp uit hun hand en schrokken ze weer wakker. Het resultaat: ze konden hun meest verrassende ingevingen nog herinneren.

Wiskundige puzzels

Nu, jaren later, is dat trucje het onderwerp van een uitgebreide studie. Franse wetenschappers van de Parijse universiteit Sorbonne wilden uitzoeken of de techniek écht werkt. Ze gaven meer dan honderd mensen de opdracht om een reeks wiskundige puzzels op te lossen. Na een tijdje kregen de proefpersonen een pauze en mochten ze twintig minuten uitblazen in een verduisterde kamer. 

Daar konden ze zich comfortabel nestelen in een ligstoel, terwijl ze de opdracht kregen om een waterfles in hun handen te houden. Ondertussen werd hun slaaptoestand gemonitord. Vanaf het moment dat de waterfles uit de handen van de deelnemers viel, moesten ze opnieuw werken aan de wiskundige raadsels. 

Sommige mensen bleven de hele pauze klaarwakker. Anderen waren een paar minuten aan het wegdoezelen en een derde groep viel dieper in slaap. En dat had achteraf effect: wie minstens vijftien seconden was weggesoesd, had drie keer meer kans om de puzzels tot een goed einde te brengen dan wie wakker bleef. Dat effect verdween wel bij de groep die dieper geslapen had. 

Sweet spot

“We weten al langer dat een goede nachtrust helpt om je gedachten op een rijtje te zetten. Deze bevindingen wijzen erop dat er ook een soort van creatieve sweet spot is die balanceert op de rand van slapen en wakker blijven”, schrijven de onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift Science Advances. Die sweet spot is dus de sluimerfase, de eerste fase van je slaap, ook wel N1 of hypnagogia genoemd. Net op dat moment zou de creativiteit bij mensen fel opborrelen. Hoe dat komt, is niet zeker. “Daarvoor is meer onderzoek nodig”, klinkt het.

Wie dus ontzettend inventief uit de hoek wil komen, moet er ’s nachts zijn slaap niet voor laten. Een korte powernap volstaat. Maar neem dan misschien een voorbeeld aan Edison en Dalí: neem een zwaar voorwerp in je handen, zodat je op tijd wakker wordt en maximaal profiteert van je N1-dutje.