Visgeur, jeuk of irritatie aan je vagina? Microbiologe over de hype rond producten voor intieme hygiëne

Intieme hygiëne is booming. Zo lanceert Cardi B nu haar eigen intieme lijn en Kourtney Kardashian bracht al snoepjes op de markt die de smaak van je vagina veranderen. Maar houden al die wassprays, crèmes en oliën je vagina echt in topconditie? Of laten we het down under beter wat gerust? Microbiologe Liesbeth Demuyser verheldert welke intieme producten goed zijn voor je vagina en welke niet. “Ruikt je vagina plots anders? Dat kan een signaal zijn dat er iets mis is.”

‘Was je intieme zone enkel met lauw water.’ Deze goeie raad geven artsen en gynaecologen ons al jaren mee. En toch komen er almaar meer producten die onze intieme delen extra verwennen op de markt. Tegenwoordig bestaat er véél meer dan alleen het bekende Lactacyd Femina.

Een beetje eigen research brengt ons bij producten als een V-luminzer cream for the V, een soort highlighter crème voor de vagina, en DeoDoc Intimate deo wipes, vochtige doekjes speciaal voor de schaamstreek. Maar hebben we al die welklinkende producten echt nodig? We vragen het aan geassocieerd postdoctoraal onderzoeker aan de KU Leuven, Liesbeth Demuyser. Zij dé experte als het aankomt op intieme hygiëne. In haar onderzoek werkt ze aan het ontwikkelen van nieuwe strategieën om vaginale schimmelinfecties tegen te gaan.

Liesbeth Demuyser: “Het grootste probleem? Van heel wat producten weten we nog niet welk effect ze hebben op onze vagina omdat er te weinig wetenschappelijk onderzoek is. Bovendien maken sommige merken claims die niet kloppen, zoals ‘Get ready to to wash your cares away’. Je kan deze producten gebruiken, maar ze lossen niet al je problemen op. Die merken maken heel veel buzz om hun producten aan de vrouw te brengen, maar in het beste geval zijn ze niet schadelijk.”

Kan je niet zonder al die producten?

Je kan jezelf afvragen: zijn al die producten voor down under wel nodig? “Op zich niet”, zegt Demuyser. “Je vagina is perfect in staat om zichzelf te onderhouden. Zoals dokters en gynaecologen al jaren verkondigen: je vagina dagelijks wassen met lauw water is meer dan voldoende.”

Toch gebruiken veel vrouwen extra producten zoals deo’s, sprays en olies om geurtjes weg te nemen of om zichzelf frisser te voelen. “Onze vaginale geuren zijn feromonen en die maken je aantrekkelijker voor je partner. Moeten wij die geurtjes dan wegnemen?”, vraagt de microbiologe zich af. “Ze zijn een deel van ons en dienen om ons voort te planten. Je kent je eigen geur als geen ander. Als je vagina plots anders ruikt dan wil je dat ook niet verbergen. Het kan een signaal zijn dat er iets mis is.”

“1 op de 10 vrouwen heeft regelmatig een schimmelinfectie”

Maar er is meer. Studies wijzen uit dat 1 op de 10 vrouwen regelmatig een vaginale schimmelinfectie heeft, eentje die steeds terugkomt. Sterker nog, 75 procent van alle vrouwen komt ooit in contact met een schimmelinfectie. “Dat zijn schimmelinfecties waar je als vrouw enorme fysieke én mentale last van ondervindt”, zegt Demuyser.

“Die infecties gaan gepaard met geurtjes en jeuk en ontstaan soms omdat je begint te prutsen aan het ecosysteem van je vagina en dat moet je absoluut zien te vermijden. Mijn raad? Blijf zo veel mogelijk af van sprays, deo’s, wasemulsies voor je vagina om die infecties te voorkomen.”

“Producten met zeep zijn sowieso te vermijden”, benadrukt de onderzoekster. “Zeep vernielt de beschermende barrière die je vulva beschermt tegen ziektekiemen. Het zal vet-en vuilresten wegnemen, maar je vagina is heel fragiel. Wanneer je het slijmvlies beschadigt, ga je meer infecties krijgen.”

“Je vagina heeft heel veel goede bacteriën en die zijn nodig, zeep gaat die bacteriën wegnemen. Doordat de etiketten op al die producten zo ingewikkeld zijn, weet je als gewone mens vaak niet of het een zeep of detergent is. Dat is helemaal niet zo eenvoudig om te herkennen als niet wetenschappelijk getrainde persoon”, aldus Demuyser.

“Hoe minder ingrediënten er op het etiket staan, hoe minder schade het product kan aanbrengen”

Maar er is meer waar je op moet letten. “Ook parfums zijn te vermijden”, vult de microbioloog aan. “Ze kunnen irriterend zijn en allergische reacties veroorzaken. Wanneer je de etiketten van bepaalde producten ontcijfert, staat er bijna nooit bij welk parfum. Vaak lees je het woord ‘parfum” zonder extra informatie zoals hoeveelheden. Wanneer dat er niet bij staat, is het heel moeilijk om te achterhalen of het schadelijk is of niet."

Volgens haar is het simpel: “Hoe minder er op het etiket staat, hoe beter. Bovendien bevatten heel veel producten stoffen met chemische namen waardoor het moeilijk is voor klanten om uit te maken of er een zeep of parfum in zit.”

“Glycerine zit in heel veel intieme producten en zou ook schadelijk zijn”, voegt Demuyser nog toe. “Drie jaar geleden toonden studies in Amerika aan dat glycerine je vaginale cellen kan beschadigen. Dat is net iets wat je niet wilt in die producten. Slechte schimmels of bacteriën krijgen op die manier de kans om infecties te veroorzaken.”

“Glycerine kan een voedingsbron zijn voor slechte bacteriën en schimmels en hoort dus niet thuis bij onze intieme hygiëne. Soms zitten er zelfs bepaalde chemicaliën in de producten die condooms afbreken. Houd dit zeker in je achterhoofd als je daarop rekent om niet zwanger te worden.”

Wat Liesbeth Demuyser ook tegen de borst stoot is dat veel intieme middeltjes op de markt komen als hét product tegen infecties. “Ofwel zit er niks in wat effectief helpt of wat wetenschappelijk bewezen is, maar claimen merken het wel zo. Ofwel zitten er antibacteriële middelen in, wat dan allesbehalve goed is om je vagina hier preventief of dagelijks mee te wassen, want zo beland je in een straatje zonder einde.”

Onderzocht en (niet altijd) goedgekeurd

Samen met Liesbeth Demuyser overlopen we enkele ingrediënten en eigenschappen van een aantal intieme producten. Een overzichtje:

Intieme wasemulsie antibacterieel

Elke vrouw kent Lactacyd en je vindt deze wasgel terug in elke apotheek en zelfs in de supermarkten. Maar is die wasgel wel altijd zo goed als ze zeggen? “In dit product zit vaak parfum, glycerine én het bevat ook tijmextract, wat dan weer zou helpen tegen bacteriële infecties. Maar tijm gaat ook je natuurlijke melkzuubacteriën doden die net infecties helpen vermijden”, zegt Liesbeth Demuyser.

Lactacyd Pharma via Farmaline- 12,89 euro

Lady Suite Probiotic Refreshing Cleanser
“Bij dit product moest ik even lachen, want de naam van het product zegt dat het probiotica bevat terwijl ik dit niet terugvind in de ingrediëntenlijst”, aldus de microbiologe. “Het zou ook Saccharomyces lysaat bevatten, maar het is niet wetenschappelijk bewezen of het werkt.”

Lady Suite via Niche-Beauty- 17,50 euro

Baûme Vulva Verzorging

“Dit product is redelijk duur en bevat natuurlijke balsem met kokos- en avocado-olie, zo staat het toch op de verpakking. Maar eigenlijk zit er niet zoveel in, op wat bloemenextract en olie na. Wetenschappelijk is er bijna niets terug te vinden over deze natuurlijke balsem die de vulva dagelijks zou hydrateren, verzachten en verspoelen.” Of je jezelf er echt beter mee gaat voelen, is nog maar de vraag. Je moet er wel bijna 46 euro voor neertellen.

Kazidomi- 45,90 euro

Luminizer cream for the V

“Deze crème zou werken als een highlighter en je yoni moeten voorzien van een natuurlijke glow. Of het dat ook effectief doet, is nog maar de vraag. Wat we wel zeker weten, is dat deze crème naast een ellenlange lijst ingrediënten ook glycerine bevat wat je vaginale cellen gaat beschadigen”, zegt Demuyser. “Niet meteen wat je verwacht van een luminizer, toch?”

Shades of V bij Niche-Beauty- 55,50 euro

Probiotic Intimate Gel

“In deze gel zitten slechts 5 ingrediënten. Wanneer je af en toe last hebt van schimmelinfecties, dan kan dit product absoluut geen kwaad. YUN is een 100% Belgisch bedrijf en is opgericht door bio-ingenieur en professor in microbiologie Sarah Lebeer en bio-ingenieur Ingmar Claes. Dit product is wetenschappelijk onderzocht én goedgekeurd.”

“In plaats van de slechte bacteriën te doden met antibiotica en antibacteriële verzorgingsproducten, voegt YUN in de filosofie van probiotherapie een heleboel goede bacteriën toe aan hun producten. Van alle producten die ik heb onderzocht, is dit een absolute aanrader. Maar je moet het niet altijd smeren, enkel als je last hebt”, aldus de onderzoekster.

VGN YUN- 19,90 euro

Intimate Deo Wipes

“Deze doekjes zijn bedoeld voor onderweg of na het sporten en hebben een lekker geurtje. En laat daar nu net een geurtje aan zijn, want op de ingrediëntenlijst vinden we parfum terug. Wat dus schadelijk kan zijn voor je vulva”, zegt Demuyser. “De doekjes bevatten ook glycerine en nog een heleboel andere ingrediënten die eigenlijk niet thuis horen in een intiem product. Bovendien verkopen ze zichzelf als pH-gebalanceerde doekjes die overeenkomen met een pH-waarde van de vulva van 5. Dit is te hoog, want de vaginale pH is meestal rond de 4.”

Deodoc bij The Coucou Club - 15 euro

Intimate Oil Spray

“Deze oliespray is bedoeld voor de intieme huid die roodheid, droogheid en gevoeligheid verlicht. Het behandelt klachten die je krijgt na ontharing, hormonale veranderingen of huidaandoeningen. Na het lezen van het etiket blijkt dat het product net als YUN weinig ingrediënten bevat en ook geen glycerine, zeep of parfum.”

“Er zit ook veel olie in, maar verder vinden we geen chemicaliën terug. Misschien ook nog een aanrader als je je vulva extra wilt verwennen zonder schadelijke gevolgen, maar jammer genoeg heeft het product geen werking tegen infecties of iets dergeljiks”, zegt de microbiologe.

Shinncare - 16,50 euro

“Begin niet te prutsen met het ecosysteem van je vagina”

Conclusie? “Als je er toch voor kiest om intieme hygiëneproducten te gebruiken, is het belangrijk om er op te letten dat ze mild zijn en zeker geen agressieve chemicaliën of parfums bevatten”, aldus Demuyser.

“Lees de etiketten extra goed. En enige voorzichtigheid is geboden. Je wilt niet beginnen prutsen met het ecosysteem van je vagina. Daarom is het belangrijk om de producten alleen extern te gebruiken en niet in de vagina te plaatsen, tenzij een arts of gynaecoloog dit nadrukkelijk zegt.”

Zo hou jij je vulva wél in topconditie

Er is dus helemaal niets mis met je vagina wassen, op voorwaarde dat je het juist doet. Volgens gynaecoloog Prof. dr. Wilfried Gyselaers kan je bovenstaande producten af en toe te gebruiken. “Pas als je je vagina er maanden aan een stuk mee gaat verzorgen, zal je natuurlijke afweersysteem verminderen. Zo kunnen andere kiemen de kop opsteken.” Hij legt hieronder uit hoe je dan wél zorgt voor een juiste intieme hygiëne.

Was je vulva dagelijks met lauw water

“Vermijd het gebruik van zeep, douchegel of andere producten. Deze producten kunnen de natuurlijke oliën en bacteriën in de vagina verstoren en kunnen het risico op infecties verhogen.”

Veeg altijd van voor naar achter

“Wanneer je je vagina was met zuiver lauw water, veeg dan altijd van voor naar achter en niet omgekeerd. Want anders krijg je weer kans op infecties.”

Draag ademende en katoenen kleding

“Synthetische stoffen en strakke kleding kunnen de luchtstroom beperken en warmte en vocht vasthouden, wat de groei van bacteriën kan bevorderen en onaangename geurtjes kan veroorzaken.”

Verander je maandverband, tampon of menstruatiecup regelmatig

“Zo ga je de groei van bacteriën en geurtjes voorkomen. Verwissel je maandverband of tampon ten minste elke 4-6 uur en reinig je menstruatiecup volgens de instructies van de fabrikant. Vermijd het dagelijks gebruik van een inlegkruisje of maandverband.”

Vermijd het gebruik van parfums of deodorants op je vagina

“Deze producten kunnen de huid irriteren en het risico op infecties verhogen.”

Vermijd douchen of baden in bubbelbaden of met geparfumeerde badproducten

 Last van vaginale afscheiding, overmatige jeuk, branderigheid of ongewone geurtjes?

“Ga dan naar de dokter want deze symptomen kunnen wijzen op een infectie en moet je laten behandelen om infecties te voorkomen. Veel vrouwen krijgen een schimmelinfectie na het gebruik van antibiotica. Door éénmalig een pilletje probiotica in te nemen, kan je voorkomen dat je natuurlijk evenwicht verstoord geraakt.”