Dankzij dit (vieze) trucje kunnen baby’s achterhalen of mensen een hechte relatie hebben

Het idee dat je van dezelfde lolly moet likken als een vreemde roept waarschijnlijk weerzin op. Speeksel uitwisselen, dat doen we enkel met mensen die we héél graag hebben. Dat weten zelfs baby’s. Volgens wetenschappers van de Harvard Universiteit gebruiken peuters het als trucje om te achterhalen wie ze kunnen vertrouwen.

Na negen maanden in een veilige cocon komen baby’s in een hele nieuwe wereld terecht waar kop noch staart aan te krijgen is. Langzaam maar zeker leren ze die te begrijpen. Blijkbaar hebben zuigelingen zelfs een handige methode om te checken welke mensen een innige relatie delen. Het sleutelwoord: speeksel. Als mensen spuug uitwisselen - door bijvoorbeeld te kussen, een appel te delen of uit elkaars glas te drinken - moeten ze wel een hechte band hebben. 

Twee actrices en een pop

Dit blijkt uit een experiment van Ashley Thomas, onderzoeker aan de Harvard Universeit en het MIT (Massachusetts Institute of Technology). Zij liet tientallen kinderen tussen 8 en 19 maanden naar een filmpje kijken. In de video waren twee actrices en een handpop te zien. De ene vrouw at van een stuk sinaasappel en gaf dat vervolgens aan de pop. Of ja, ze deed alsof natuurlijk. De andere vrouw speelde met een bal en gooide die naar de pop. Wat later begon de pop te wenen, en dan keken de baby’s en peuters meteen naar de actrice die de voeding had gedeeld, alsof ze verwachten dat zij zich zou ontfermen over de huilende pop. 

Vervolgens werd de huilende marionet vervangen door een nieuwe pop, die het na een tijdje ook op een blèren zette. Dan was er plots geen verschil meer: de kindjes keken naar beide actrices. 

Het kan natuurlijk zijn dat de koters dachten dat de vrouw gewoon liever was omdat ze iets lekkers deelde. Om dat uit te sluiten, werd het experiment herhaald. Deze keer moest de eerste actrice haar vinger in haar mond steken, en vervolgens in de mond van de pop. De andere actrice moest gewoon haar voorhoofd aanraken, en die van de pop. Het resultaat was exact hetzelfde: wanneer de marionet begon te jengelen, werden de ogen meteen gericht op de eerste dame. 

Aangeboren walging

Voor de allerkleinsten zijn zaken als knuffels of emotionele steun belangrijke signalen dat mensen een hechte band hebben. Maar het uitwisselen van speeksel is er dus ook zo eentje. En da’s belangrijk, want zo weten kinderen op wie ze kunnen rekenen als ze bang zijn of iemand nodig hebben. Dat schrijft Thomas in het wetenschappelijke tijdschrift Science. 

De vraag is: hoe komt dit nu? Thomas en haar collega’s redeneren dat het een soort aangeboren inzicht is, een evolutionair voordeel zodat baby’s kunnen onderscheiden welke mensen ze mogen vertrouwen. Maar er kan ook nog een andere verklaring zijn. De psychologe Christine Fawcett, van de Uppsala Universiteit in Zweden, heeft een commentaar geschreven bij het onderzoek. Zij zegt dat mensen een ingebouwde afkeer hebben voor spuug delen. Wereldwijd vinden we dat juist héél vies. Enkel voor het eigen kind, of geliefden en beste vrienden, maken we een uitzondering en vinden we het oké om te zoenen. Of heel uitzonderlijk: om bestek of een tandenborstel te delen. Baby’s zien dat en nemen het gedrag gewoon over.