“Onze dochter heeft een gat in haar hand.” 2 experts beantwoorden 10 vragen van bezorgde ouders over geld

“Je leert je kind best zo vroeg mogelijk hoe duur het dagelijkse leven is.” Maar hoe breng je als ouder je kind de waarde van geld en sparen bij? Wanneer geef je je kroost een eigen betaalkaart en kan je om huur vragen aan inwonende twintigers? Twee financiële experts beantwoorden 10 gevoelige vragen van ouders. “Maak samen een minispaarplan op als je kind een nieuwe fiets, GoPro of gsm wil.”

Onze kleinkinderen lijken geen enkel besef te hebben van de waarde van geld. Kunnen we als grootouders hierin een rol spelen? (Lydia)

Experts Ilse Cornelis en Nele Peeters: “Dat kan zeker, maar wees je ervan bewust dat het een gevoelig onderwerp is om iemand aan te spreken op geldgedrag. Hoe is jullie relatie met de ouders van jullie kleinkinderen? Kan je met hen het gesprek aangaan? Of merk je daar een soortgelijk patroon?”

“Weet dat kinderen niet alleen leren door ergens over te praten, maar ook via voorbeelden. Ga bijvoorbeeld samen naar de supermarkt en laat hen het goedkoopste product uitzoeken, doe een smaaktest van A-merken en huismerken, of ga samen hun verjaardagscadeau kopen en laat hen binnen een budget blijven. Zelfs zonder grote woorden kan je zo kinderen waarden en normen meegeven.”

We plannen in de zomer een grote vakantie naar Amerika, maar moeten daarvoor écht sparen als gezin. Heeft het zin om onze tieners een klein deeltje te laten meebetalen? (Stijn)

“Een belangrijke vraag: is de reis naar Amerika jullie keuze of een gedeelde droomreis met de kinderen? Dat maakt al een groot verschil. Als het een reis is die de kinderen écht willen, dan is het een optie om een kleine bijdrage te vragen. Maar misschien loont het meer om je kinderen duidelijk te maken dat zo’n reis duur is en dat je daarvoor als gezin keuzes moet maken. Je kan er een spel van maken: we maken minder uitstapjes gedurende het jaar, en wat we uitsparen, gaat in de ‘reisspaarpot’.”

Ik ben pas mama geworden en vraag me af of het zinvol is om nu al een spaarrekening te openen voor ons kind? (Carmen)

“Sparen op een spaarrekening is op dit moment door de hoge inflatie minder aantrekkelijk, maar op lange termijn is het toch interessant om een spaarpotje aan te leggen. Bedenk vooraf goed wat je met het geld wil doen. Wordt het eigendom van je kind of wil je er zelf nog controle over hebben?”

“Je kan een rekening openen op naam van je kind, op jouw naam of met je kind als begunstigde. De mate van controle hangt daarmee samen. Kijk dat dus goed na. Ook op financieel vlak geldt: bezint eer ge begint. Op Wikifin vind je betrouwbare informatie over sparen en beleggen voor je kind.”

Onze zoon en zijn gezin vroegen ons vorig jaar of we interesse hebben in een cohousingproject. Het zegt ons zeker iets, maar hoe pak je zoiets financieel aan? (Dina)

“Dat is een mooie opportuniteit, maar informeer je vooraf goed over alle voorwaarden, voordelen én valkuilen. Ga desgewenst te rade bij experts en/of op gespecialiseerde websites (tip: check zeker samenhuizen.be). Er bestaat heel wat regelgeving rond cohousing, ga dus ook langs bij je notaris, advocaat of verantwoordelijke bij de gemeente.”

“Vooral de afspraken over de (eventuele) gemeenschappelijke ruimten zijn cruciaal: Wat als er iets stukgaat? Wie betaalt waarvoor? Wat met het onderhoud? Als verschillende generaties gaan samenwonen, is het allicht ook nuttig om zorgtaken te bespreken en vast te leggen wie welk engagement neemt.”

Vanaf welke leeftijd raadt u een bankkaart en eigen betaalrekening aan? (Davina)

“De meeste banken bieden bankapps en digitale omgevingen aan vanaf de leeftijd van 10 à 12 jaar. Het is alleszins een goede leeftijd om de overgang te maken van cash geld naar de virtuele tegenhanger: de bankkaart.”

Onze dochter en schoonzoon (21 en 22) hebben echt een gat in hun hand en sparen amper. Wij maken ons daar toch een beetje zorgen over. Hoe kunnen we dat subtiel aankaarten? (Lisette)

“Geen evidente vraag, want hebben je dochter en schoonzoon er zélf problemen mee? We zien best vaak generatieverschillen opduiken in hoe we met geld omgaan. Terwijl vroeger een goede job, eigen woning en een gevulde spaarrekening belangrijk waren, speelt dat bij de jongere generatie minder mee. Misschien leven jouw dochter en schoonzoon in het ‘nu’ en investeren ze liever in ervaringen dan in bakstenen of een gevulde spaarrekening?”

“Als jij daar anders over denkt, is dat misschien wel de onderliggende oorzaak van je bezorgdheid? We gaan er dan wel van uit dat je dochter en schoonzoon hun levensonderhoud, vaste kosten en eventuele leningen probleemloos kunnen betalen en dus geen schulden opbouwen. Is dat niet zo, dan is het wijs om het gesprek taboeloos aan te pakken en te vragen welk belang geld heeft in hun leven.”

Onze oudste zoon wil deze zomer voor het eerst vakantiewerk doen. Welke financiële tips kunnen we hem het best geven? (Klaartje)

“Informeer je als ouder vooraf over het financiële kader van vakantiewerk en praat erover met je zoon vóór hij ermee start. Wat gaat hij doen? Hoeveel zal hij verdienen? Heeft hij plannen met zijn verdiende loon? Welke verwachtingen heeft je zoon? En welke jij? Maak vooraf goede afspraken over wat hij met dat verdiende geld mag doen.”

“Een vakantiejob is een goede eerste kennismaking met een beperkte financiële administratie: je kind sluit een arbeidsovereenkomst af, krijgt loonbrieven en kan een eerste belastingaangifte invullen. Dat is het ideale moment om die verplichtingen samen door te nemen. Maak je kind ook duidelijk dat het met vakantiewerk netto méér zal verdienen (onbelast, minder sociale bijdragen ...) dan wanneer het diezelfde job als ‘gewone’ werknemer zou uitoefenen.”

“Hou ook rekening met het aantal uren dat je zoon mag werken opdat je nog een beroep kan doen op bijvoorbeeld het Groeipakket. Op de website Centen voor Studenten (centenvoorstudenten.be) vind je hierover alle info terug.”

Kunnen we aan onze dochter (24, woont nog thuis en heeft sinds een maand een job) een klein bedrag vragen als huur? (Elke)

“Absoluut! Vaak bestaat er wat schroom om als ouder een bijdrage voor kost en inwoon te vragen aan een werkend, inwonend kind, maar toch is dat erg normaal. Als ouder heb je namelijk extra kosten, terwijl je dochter meer kan sparen door niet zelf te moeten huren.”

“Hoeveel je precies vraagt, hangt af van de omvang van de gedeelde kosten (voeding, verwarming, waterverbruik, wassen van kleren, verzorgingsproducten ...). Op basis van onze berekeningen voor referentiebudgetten kan je aan een inwonende volwassene ongeveer 400 euro per maand vragen als bijdrage in deze gedeelde kosten.”

Hoe kan je een kind aanleren dat sparen loont? (Ida)

“Het idee van sparen zijn we als Belgen erg genegen. Sommige uitgaven zijn nu eenmaal te groot om ‘zomaar’ te kunnen betalen. Het is belangrijk dat je kind dat leert. Overweeg om met doelen te werken. Wil je kind graag een nieuwe fiets, GoPro, gsm ...? Maak dan samen een minispaarplan op.”

“Je kind zal eruit leren wanneer er geld binnenkomt, en wanneer er voldoende zal zijn om de gewenste aankoop te realiseren. Op die manier leert je kind ook dat het soms nodig is om tussendoor weerstand te bieden aan de verlokkingen van kleinere uitgaven om het uiteindelijke doel te bereiken.”

Onze vrienden sturen hun dochter (14) alleen naar de supermarkt om haar financieel ‘bewuster’ te maken. Heeft dat zin? (Els)

“Zeker! Kinderen associëren geld vooral met leuke dingen, maar het is nuttig om hen zo vroeg mogelijk te leren dat ook het dagelijkse leven duur is. Wil je je kind leren wat het leven op eigen benen kost? Surf naar wakosta.be: je kind leert er al spelenderwijs een maand lang overleven met een opgelegd budget.”