Van minirok tot zichtbare string: wat als je tiener experimenteert met ‘sexy’ kleding? Pedagogen geven tips
Minirokken, korte topjes of een zichtbaar stukje string. Wie de modetrends volgt, weet al dat een prikkelend streepje bloot in is. Ook bij jongeren. “Mijn dochters laten zich soms inspireren door sociale media, en daarop is je lichaam tonen cool”, getuigt mama Vicky. Wat doe je als ouder, wetende dat een gezonde tiener moet kunnen experimenteren? Twee pedagogen stellen een concrete aanpak voor. “Zeg je kind niet vlakaf dat die kleren ‘te sexy’ zijn. Dan doe je meer kwaad dan goed.”
De kans is niet klein dat scholen het dit jaar iets moeilijker zullen hebben om hun kledingregels overeind te houden. Komt er misschien weer zo’n leerlingenprotest zoals in het Don Boscocollege vorig jaar, toen de directie er korte rokjes, shorts en topjes verbood tijdens de zomer? “Alsof de jongens uit onze school zich niet kunnen inhouden als ze een bh-bandje of korte rok zien. Dat is echt belachelijk”, reageerde een studente in onze krant. Tegenwoordig mogen shorts op die school wel, maar een blote schouder of navel zijn er nog altijd uit den boze.
Terwijl zo’n blote schouder of navel nu net heel erg hip is. Wie een beetje de mode volgt, ziet dat die tegenwoordig vaak weinig om het lijf heeft. En wie een beetje sociale media volgt, ziet dat die trends daar ook de jongeren bereiken, op het lijf van influencers of op dat van populaire leeftijdsgenoten.
“Ik denk bij mijn kleindochter weleens: bedek die billen! Bedek die blote buik!”
“Natuurlijk laten ook mijn dochters zich inspireren door TikTok of Instagram. Net zoals alle meisjes van hun leeftijd”, reageert Vicky, mama van Alex (16) en Renée (13). Samen runnen ze het Belgische merk Strawberry Secrets, dat ondergoed en swimwear voor tienermeisjes ontwerpt en verkoopt. “Ik houd toch in de gaten wat ze zien op sociale media: je borsten uitspelen en een string die uit de broek komt piepen, past niet bij hun leeftijd. En tienermeisjes willen er vooral graag bij horen. Dat merken we ook in onze winkel. Trendsetten is niks voor hen, ze spelen liever op veilig en volgen wat hun leeftijdsgenoten dragen. En als die op TikTok voor een blote buik en decolleté kiezen, tja, dan voel je als ouder de bui wel hangen.”
Het brengt veel ouders voor een moeilijk vraagstuk. Moet je kledingstukken verbieden? Zal je tiener dan willen rebelleren? Of zeg je hen dat zulke kleding gevaarlijk kan zijn — waardoor je hen misschien bang maakt?
Pedagogen Marijke Bisschop en Pedro De Bruyckere braken hun hoofd al vaak over het topic, bekennen ze. “Ik heb een veertienjarige kleindochter”, zegt Bisschop. “Ik denk ook weleens: bedek die billen! Bedek die blote buik! Zeker als ik de blikken van sommige mannen zie op straat. Maar voor die tieners is de vrijheid om te doen en dragen wat ze willen heel belangrijk, hè.” Op die leeftijd is dat heel normaal, vult De Bruyckere aan. “Een tiener denkt heel erg na over diens identiteit, en zoekt uit hoe hij of zij die kan vormgegeven. Kleding speelt een grote rol in dat proces.”
Je kind daarin ruimte geven om te experimenteren is dus nodig, zeggen de pedagogen. Maar tegelijk kan je je kind een aantal belangrijke boodschappen meegeven over kleding. “Je kan als ouder op een shoptrip met je dochter gerust zeggen: ‘Dit vind ik persoonlijk niet geschikt voor je.’ Maar je moet ook kunnen uitleggen waarom”, zegt Bisschop.
Wat je beter níét zegt als ouder
Hoe je dat níét doet? Door je dochter vlakaf te zeggen dat die kleren ‘te sexy’ zijn voor haar, zegt De Bruyckere. “Wij, volwassenen, denken niet op dezelfde manier als een tienermeisje. Zij hebben niet dezelfde notie van ‘seksualiteit’ als wij en hun seksualiteit is in dit geval iets dat alleen wij als toeschouwers ervaren — in dat probleem zijn wij dus de ‘schuldigen’. Jongeren zijn tegenwoordig ook algemeen gezien trager bezig met hun seksualiteit. Kijk maar naar het feit dat ze vaak langer maagd blijven. Zeker bij jonge tieners kan ‘sexy’ dus een heel andere betekenis hebben.”
Al gelooft Bisschop dat meisjes op oudere leeftijd ergens wel een notie hebben van lust te willen opwekken bij hun mannelijke leeftijdsgenoten. “En het is niet fout om hen daar ook bewust van te maken, als ze dat nog niet helemaal beseffen. ‘Meisje, je ziet er prachtig uit en ik wil dat je vrij kan zijn, maar zo’n outfit doet wel iets met puberende jongens, die vol hormonen zitten.’ Je hoeft niet autoritair te doen in dat gesprek: houd liever een open conversatie, vraag hen wat zij denken en wijs hen vrij op de risico’s: ongewenste aandacht, opmerkingen of toenadering van anderen. Zodat ze wel beseffen dat hun kleding en hun gedrag iemand anders kan triggeren. En zodat ze je begrijpen wanneer je toch eens zegt: ‘Dit rokje is té kort, trek liever maar iets anders aan.’”
Twee aanpakken die je kroost wél bewuster met kleding leren omgaan
Het is immers wél waardevol om je kind te leren dat het met zijn kleding een bepaalde boodschap kan uitsturen, en dat anderen die boodschap ook verkeerd kunnen begrijpen, vindt De Bruyckere. “Het concept ‘communicatie’ snapt een tiener al, en ook dat die communicatie non-verbaal kan zijn. Je kan uitleggen dat een man in een kostuum bijvoorbeeld de indruk geeft dat hij naar een chic feest op weg is. En dat een kort rokje dan weer een beetje uitdagend is en ongewenst de aandacht van anderen kan trekken. Een legitieme respons van je dochter kan dan zijn: ‘Maar het is toch niet mijn verantwoordelijkheid om met de hormonen van jongens rekening te houden?’ Daarop antwoord je: ‘In de ideale wereld heb je 100 procent gelijk, maar in deze realiteit ben ik een bezorgde ouder en kan je kleding een effect hebben op anderen, dat met risico’s voor jou komt.’”
Je kan je kroost tegelijk leren dat kleding heel situatiegebonden is, zeggen de pedagogen. Bisschop: “Thuis kan je kind bijvoorbeeld de complete vrijheid geven om te dragen wat het wil. Maar zodra ze in een kort rokje naar de grootouders of de straat op wil, leg je uit dat haar kleding in die situaties niet zo gepast is, want dan wordt het ook een kwestie van respect tonen naar anderen toe, die zulke kleding wellicht anders interpreteren.” Leg ook uit dat zulke kleding in sommige situaties veiliger is dan anderen, zegt De Bruyckere. “Dat het perfect kan op een feestje met de vriendinnetjes, bijvoorbeeld, maar met meer risico’s komt op een feestje met vreemden.”
“Als ouder kan je zeker bepaalde normen, regels en waarden voor je gezin koesteren en die ook afspreken met je kroost. Let er gewoon op dat je niet té hard tegen hun keuzes ingaat”, zegt De Bruyckere. “Want dan zit de kans erin dat ze het stiekem gaan doen — dat ze hun sexy kleren bij een vriendin zullen aantrekken, bijvoorbeeld — en dan heb je er helemaal geen controle meer over.”
Zo doet mama Vicky het: “Ik wil níét dat ze kleding met gevaar associëren”
Vicky stelt ons gerust: haar dochters kopiëren zeker niet hersenloos wat ze op sociale media zien en gaan slim om met hun kledingkeuzes. “Ze kunnen doseren, merk ik, en hun vriendinnen ook. Een croptop hoeft niet per se op een minirokje, maar kan ook mooi zijn op een jeans, beseffen ze.”
Maar Vicky praat alsnog met hen over kleding. “En ik let dan vooral op dat ik hen geen schadelijke ideeën in hun hoofd breng”, vertelt ze. “Ik wil dat m’n dochters zich nu en later als vrouw vrij kunnen voelen. Als ik het te vaak zou hebben over ‘dit is te sexy’, ‘dit is te bloot’, dan leg ik hen een denkkader op. Dan gaan ze misschien, in volle ontwikkeling, anders naar hun lichaam kijken. Terwijl ze nog niet eens seksueel actief zijn. Zij denken niet: dit rokje straalt seks uit. Ze willen gewoon iets dragen dat mooi en flatterend is.”
“Ik zeg hen ook niet vlakaf: zo’n kort rokje is gevaarlijk, hoor. Ik wil niet dat ze bepaalde kleding associëren met gevaar, ook al leg ík die link in mijn hoofd wel. Stel je voor dat er toch ooit iets misloopt, dan wil ik niet dat ze denken dat ze het zelf uitgelokt hebben omdat ze een kort rokje droegen. Als ze schaars gekleed willen uitgaan, dan werp ik op dat ik die outfit niet gepast vind voor die gelegenheid, omdat ze zich zo misschien wat kwetsbaar zullen voelen. En dat een toffe jeans met een topje hen meer zelfvertrouwen of kracht kan geven.”
Liever praat Vicky met haar dochters over wat het betekent om je stijlvol te kleden én rekening te houden met de context. “Ze mogen van mij alles dragen dat ze mooi vinden, maar ik leg hen uit dat een dieper uitgesneden croptop thuis of bij vriendinnen kan, en op school of op een feestje dan weer niet zo gepast is. Wat dat betreft, geef ik ook het voorbeeld: ik kleed me anders voor een meeting dan voor een etentje met vriendinnen, en dat merken ze. Ach, tienermeisjes zijn nog zo kneedbaar, merk ik in onze winkels. Ze zijn nog wat schuchter en staan heel erg open voor advies over wat hen zelfvertrouwen en uitstraling kan geven. Zolang je het hen maar helder duidelijk maakt.”
