1 op de 10 denkt hulp nodig te hebben voor psychische problemen, maar zoekt die niet

Volgens een nieuw onderzoek van UAntwerpen ervaren heel wat mensen met psychische noden drempels in het zoeken of verkrijgen van hulp. “Een vierde vermeldde de kostprijs als drempel en een tiende maakte zich zorgen om het taboe dat vaak gepaard gaat met psychische problemen.” 

Leerstoel Public Mental Health van de Universiteit Antwerpen focust op ‘onvervulde psychische zorgnoden’ in de provincie Antwerpen, een thema dat steeds meer in de schijnwerpers wordt geplaatst. Gelukkig maar, want in ons land kampt jaarlijks maar liefst een op de vijf minderjarigen en een op de zeven volwassenen met een mentale stoornis, terwijl de wachttijden voor professionele hulp ellenlang zijn.

Onvoldoende geholpen

Kris Van den Broeck, psycholoog-gedragstherapeut en prof aan UAntwerpen, gaat met zijn team na welke personen psychische hulp nodig hebben en of ze die al dan niet voldoende krijgen. Van den Broeck: “We voerden het voorbije jaar een bevolkingsbevraging uit in de eerstelijnszones Antwerpen-Oost en Baldemore (Balen, Dessel, Mol en Retie).”

“De resultaten wijzen uit dat maar liefst 17 procent van de Antwerpenaren het afgelopen jaar psychische problemen besprak met een professional”, vervolgt Van den Broeck. “Maar uit het onderzoek bleek ook dat heel wat mensen met psychische problemen nog steeds drempels ervaren in het zoeken of verkrijgen van hulp. Van de mensen die hulp zochten, vindt een vierde dat ze onvoldoende geholpen werden.”

En áls mensen hun psychische problemen bespraken met een professional, deden ze dat meestal met de huisarts of psycholoog. Eén op de twaalf Antwerpenaren (8 procent) besprak psychische klachten met een psycholoog of psychotherapeut uit de privésector. Zes procent kreeg het afgelopen jaar medicatie voorgeschreven van een huisarts of psychiater, en bij twee derde daarvan ging het om antidepressiva.

Liever zelf oplossen

Toch is er nog een aanzienlijke groep die geen hulp zoekt voor psychische problemen. “Eén op de tien gaf aan dat ze zelf dachten dat ze de afgelopen twaalf maanden hulp nodig hadden, maar hiervoor geen professional contacteerde”, legt doctoraatsstudente Eva Rens uit. “Gevraagd naar de redenen gaf de meerderheid aan dat ze problemen liever zelf oplossen. Een vierde vermeldde de kostprijs als drempel en een tiende maakte zich zorgen om het taboe dat vaak gepaard gaat met psychische problemen.”

1. “Ik los problemen liever zelf op” (65 procent)

2. “Ik denk niet dat het zou helpen” (31 procent)

3. “Ik heb er geen tijd voor” (26 procent)

4. “Ik kan het niet betalen” (25 procent)

5. “Ik weet niet waar ik terecht kan” (22 procent)

6. “Ik ben bang om wat anderen zouden denken” (11 procent)

7. “Ik spreek de taal niet goed” (7 procent)

Tot slot werd aan de hand van korte screeningstesten nagegaan welk aandeel van de bevolking een mogelijke psychische stoornis heeft. Van den Broeck: “Dergelijke testjes vormen geen volledig beeld, slechts één op de vijf voldeed aan de criteria van een mogelijke psychische stoornis. Hoewel psychische stoornissen ongeveer evenveel voorkomen bij mannen en vrouwen, erkennen vooral vrouwen dat ze een psychisch probleem hebben en hiervoor hulp nodig hebben. Slechts 13 procent van de mannen tegenover 22 procent van de vrouwen besprak daarom psychische klachten met een zorgverlener, waardoor psychische problemen vaker onbehandeld blijven bij mannen.”

Wie graag op de hoogte blijft van de werkzaamheden van de Leerstoel Public Mental Health of wie graag een bijdrage levert aan onderzoek over geestelijke gezondheidszorg, kan hiervoor terecht op www.uantwerpen.be/public-mental-health.