Groene mama Kari deelt tips voor een duurzame opvoeding. “Het is niet erg dat je twintig keer je katoenen broodzak vergeet”

Een hele maand je plasticgebruik terugschroeven. Dat is wat de campagne Mei Plasticvrij van je vraagt. Niet zo eenvoudig met kinderen in huis, denk je dan? Moeilijk gaat ook, bewijst de Nederlandse Kari van der Heide. Zij heeft een mamablog voor ouders die milieuvriendelijker willen leven en schreef er een boek over. Voor wie nog wat tips kan gebruiken, zet ze haar belangrijkste inzichten op een rij en licht ze toe hoe je je kinderen een duurzame opvoeding kunt meegeven.

MAMA WORDEN

Sharing is caring

“Hoewel ik maar twee keer zwanger was, hebben mijn ­zwangerschapsbroeken vijf zwangerschappen meegemaakt. Ik gaf ze tussen mijn zwangerschappen door namelijk ­gewoon te leen aan zwangere vriendinnen. Hetzelfde geldt voor ­draagdoeken: er hebben inmiddels zes baby’s in mijn ­stretchdoek gehangen. Dat is niet alleen duurzaam, het heeft ook iets bijzonders en het is gewoon heel fijn om ­anderen te kunnen helpen op die manier.”

Investeer in duurzame babykleding

“Als het op babykleding aankomt, is de keuze reuze. Ook alle andere stofjes die je aanschaft voor je kleine uk kunnen ­gemakkelijk groen: wikkeldoeken, draagdoeken, beddengoed, hydrofiele doeken, dekentjes – alles kan duurzaam. Instagram is een heerlijke plek om de mooiste duurzame kinderkleding te ontdekken. Begin gewoon eens bij een duurzame hashtag of mama en rol al klikkend van het ene prachtige merk in het andere.”

Geef je babyuitzet een ecologisch ­tintje

“Een groene babykamer begint bij het kijken naar wat écht nodig is. Vervolgens bekijk je welke opties je hebt als het gaat om tweedehands kopen, krijgen en lenen of huren. Voor de meubels die je toch nieuw wil of moet kopen, kan je op zoek gaan naar meubels van duurzaam (gecertificeerd) hout. Ik raad ook altijd aan om matrassen niet tweedehands te kopen, vanuit hygiënisch perspectief. ­Gelukkig kan je ook hierin kiezen voor biologische matrassen, van ­bijvoorbeeld kokosvezels, natuurrubber en biologisch ­katoen, wol of linnen.”

De charme van samen slapen

“Het is het milieuvriendelijkst om je baby gewoon lekker bij jullie op de kamer te leggen, zo heb je geen volledig ingerichte babykamer nodig. In veel landen en culturen is co-sleeping heel normaal, terwijl andere mensen er niet aan moeten denken. Bijvoorbeeld omdat ze bang zijn dat het ­onveilig is, of omdat ze vinden dat een kind in zijn eigen bed, op zijn eigen kamer moet leren slapen. Als je de juiste maatregelen treft, is samen slapen met je kindje helemaal niet onveilig. Daarnaast bevordert het de hechting tussen moeder en kind, is het heel gezellig en ook nog eens erg handig als je borstvoeding geeft.”

Borstvoeding als groene keuze

“Het shamen van moeders wegens hun keuze voor fles of borst, daar doe ik niet aan mee. Vanuit milieuperspectief is borstvoeding veruit de groenste keuze. Je hebt geen kunstmelk nodig, wat grondstoffen, productie, verpakking, vervoer, water, stroom of gas en flesjes scheelt. Overweeg je borstvoeding of wil je borstvoeding geven, bereid je dan voor. Ik wil dit het liefst van de daken schreeuwen. Om de een of ­andere reden bestaat het idee dat borstvoeding vanzelf moet gaan. Waarschijnlijk omdat het iets natuurlijks is. Maar natuurlijk’ en ‘vanzelf’ of ‘gemakkelijk’ zijn niét hetzelfde. Borstvoeding betekent kei- en keihard werken. Daarom moet je je erop voorbereiden. Lees een boek, volg een cursus. Als je een realistisch beeld hebt van wat je te wachten staat, zal je minder snel panikeren of teleurgesteld zijn ­wanneer het niet loopt zoals je het je voorgesteld had.”

SPEELGOED

Investeer in houten speelgoed

“Houten speelgoed is de basis van een duurzame speelgoedcollectie. Speelgoed van duurzaam FSC-hout, en eventueel beschilderd met ecologische verf, gaat lang mee en is mooi. Houten speelgoed wil je aan het einde van de dag niet in een mand of kast schuiven. Integendeel. Je stalt het uit. Het gaat op in het interieur, het is onderdeel van je leefomgeving.”

Kies voor speelgoed met een open einde

“Het meeste speelgoed dat je in de speelgoedwinkel of op televisie ziet, is helemaal af. Het is één ding, bijvoorbeeld een plastic pop die geluidjes maakt. Met een druk op de knop doet de pop wat je wil en je kindje hoeft er vrij weinig voor te doen. Speelgoed met een open einde betekent dat je kind er, met een beetje fantasie, alle kanten mee op kan. Een rode truck met een ladder is een brandweerwagen, punt. Een neutraal houten voertuigje kan alles zijn wat je kind maar wil: een racewagen, een stoere jeep, een vliegende taxi. Het zijn geen saaie voorwerpen, het zijn werelden vol magie en fantasie, en de leeraspecten zijn eindeloos. Je kind leert kleuren herkennen, vormen aftasten, evenwicht bewaren, sorteren, geduld oefenen, ruimtelijk inzicht krijgen.”

Zoek een alternatief voor plastic

“Hoewel het meeste houten speelgoed wel tegen een plens water kan, zijn andere materialen beter geschikt voor douche of bad, tuin of strand. Een duurzaam alternatief voor plastic is dan speelgoed van honderd procent gerecycleerd plastic. Speeltjes van rubber of siliconen zijn duurzamere keuzes dan plastic. Denk aan badeendjes, bootjes of bijtringen van natuurrubber of strandemmertjes van siliconen.”

Stof is ook tof 

“Stoffen speelgoed kan best duurzaam zijn, al is niet elk stofje even milieuvriendelijk. Wil je een zachte pop, kies dan een exemplaar van biologisch katoen.”

BOODSCHAPPEN

Gun jezelf de tijd om te wennen aan je nieuwe levensstijl

“Het is even wennen, plasticvrij boodschappen doen. Dat is helemaal niet erg. Je zal een stuk of twintig keer je katoenen broodzak vergeten. Je voelt je de eerste keer dat je met je eigen bakje bij de notenboer staat misschien een beetje ongemakkelijk. Je moet waarschijnlijk even zoeken naar producten of een supermarkt en marktkraam die bij je passen. Dat is volkomen normaal. Nieuwe gewoontes kweken kost tijd.”

Zoek verpakkingsvrije winkels in je buurt

“Een grote frustratie van veel vegetariërs en veganisten is de enorme hoeveelheid plastic waarin vleesvervangers verpakt zijn. Bij Arabische marktkramen kan je plasticvrij falafel kopen. Zoek bulkwinkels of marktkramen in je buurt. In exotische buurtwinkels of verpakkingsvrije speciaalzaken kan je niet zelden een blok witte tofoe (tahoe), een flink stuk fetakaas of een keur aan olijven uit grote bakken scheppen. Neem wel je eigen bakje mee.”

Shop je online? Pak het slim aan

“Wij bestellen een deel van onze boodschappen verpakkingsvrij online. Een andere manier om op verpakking te besparen is door deze producten in bulk online te bestellen. Je hebt dan uiteraard wel verpakking en bezorging, maar we proberen dat als volgt zo milieuvriendelijk mogelijk aan te pakken. We plaatsen één keer in de drie maanden een grote bestelling couscous, bulgur, spelt, quinoa, boekweit, gerst en haver. We proberen te gaan voor grote hoeveelheden in één verpakking: bijvoorbeeld 1,2 kilo in één pot. Die potten hergebruiken we als ze leeg zijn, om eten in te bewaren en om boodschappen mee te doen. Door op een bezorgpunt te laten bezorgen wordt bezorgen iets milieuvriendelijker.”

SCHOONMAKEN

Maak je eigen schoonmaakmiddelen

“Je eigen schoonmaakmiddelen maken kost misschien wat meer tijd dan ze kopen, maar het levert je ook veel op. Ten eerste is er een grote ­milieuwinst: je zelfgemaakte ecologische was- en schoonmaakmiddelen zijn een stuk minder schadelijk voor het milieu en vragen om veel minder verpakkingsmateriaal. Als tweede is er een flinke financiële winst. Ecologisch poetsen is bij uitstek een manier om geld te besparen, zodat je het kan investeren in andere duurzame keuzes.”

Let op je waterverbruik

“Laat tijdens het schoonmaken geen water lopen. Als je de wasbak bijvoorbeeld staat te schrobben, zet dan de kraan uit. Maak emmertjes met sop in plaats van elk keer je doekjes om te spoelen onder een lopende kraan. Wees zuinig met water als je de ramen buiten lapt, laat de tuinslang niet langer dan nodig aan staan. Maak de tegeltjes van de douche schoon terwijl je onder de douche staat (een perfecte tip voor de drukke groene mama). Gebruik een oud sopje om de wc mee door te spoelen. En gebruik zo min mogelijk heet water. Vaak is een koud sopje effectief genoeg. Het verwarmen van het water zorgt voor onnodige CO2-uitstoot. Het zijn kleine dingen die, als iedereen ze doet, een grote impact kunnen hebben.”

Kies voor zero-waste poetshulpjes

“Kies voor sponsjes van loofah, cellulose, hennep en kokosvezels als alternatieven voor reguliere sponzen. Sponzen van gras, staal of gerecycleerd materiaal schrobben net iets beter dan loofah of cellulose, maar gaan minder lang mee. Bovendien kunnen de meeste plantaardige sponzen in het bovenste vak van de vaatwasser. Houten afwasborstels, glazenborstels, gootsteenborstels en boenders kunnen de rest van het poetswerk doen. Kies ten slotte herbruikbare doekjes van biologisch ­katoen of gerecycleerd materiaal in plaats van wegwerpdoekjes.”

REIZEN

Zoek het niet te ver

“Het is niet nodig om met je kleintje(s) een verre reis te maken. De wereld om hen heen is hoe dan ook magisch, ook dicht bij huis. De verwondering en het geluk waarmee een dreumes naar een kuil met zand en water kan kijken, vertelt je genoeg. Het maakt voor je kind niets uit of die kuil in Hawaï of aan de Belgische kust ligt.”

Compenseer de CO2-uitstoot van de vlucht

“Wil je toch naar een verdere bestemming? Dan kan je er heel wat aan doen om een vliegreis zo groen mogelijk aan te pakken. Via Trees for All, GreenSeat of een andere erkende organisatie kan je de CO2-uitstoot van je vlucht compenseren. De milieu-impact van vliegen is groter dan alleen de CO2-uitstoot, maar compenseren is in elk geval een groen begin. Doe daarnaast ook de klimaatimpact­check van jullie vakantie op milieucentraal.nl. Hier kan je niet alleen zien wat de impact is van je vakantie, maar krijg je ook tips om de voetafdruk van je vakantie te verkleinen.”

Met de trein: altijd een ­beetje reizen

“Hoe ouder je kinderen worden, hoe verder weg jullie kunnen gaan met de trein. Je kan prachtige treinvakanties doen naar Duitsland, Engeland, Oostenrijk, Italië, Ierland, Noorwegen, Frankrijk, Spanje en Portugal. Door het bijzondere uitzicht is de reis op zichzelf al het doel.”

Meer lezen? De groene mama, Kari van der Heide (Uitgeverij Becht, 22,99 euro)