Gezond en gelukkig leven begint hier en nu

Abonneer

Je planten reageren op stress en schreeuwen zelfs stiekem. Zo klinkt dat

doorMarie Pauwelsop 10/04/2023

Planten passief? Dacht het niet. Ook onze groene vrienden voelen pijn en stress, en net zoals wij reageren ze daarop. Vaak door te ‘schreeuwen’, al doen ze dat niet helemaal op dezelfde manier zoals wij. Luister maar!

Nieuwsflits: planten maken ploffende of klikkende geluiden in ultrasonische frequenties die het menselijk oor niet kan horen. En die geluiden nemen toe wanneer de groene organismes meer gestrest zijn.

Er zijn geluiden die wij niet kunnen horen

Volgens wetenschappers is dit een van de manieren van planten om te communiceren over hun ongemakken met de wereld rondom hen. “Zelfs in een stil veld zijn er eigenlijk geluiden die wij niet horen, en die geluiden dragen informatie. Er zijn dieren die deze geluiden kunnen horen, dus de mogelijkheid bestaat dat er veel akoestische interactie plaatsvindt”, legt evolutiebiologe Lilach Hadany uit, die verbonden is aan de Tel Aviv Universiteit in Israël.

“Planten communiceren voortdurend met insecten en andere dieren, en veel van deze organismen gebruiken geluid voor communicatie.”

Planten kunnen andere planten waarschuwen

Planten reageren niet alleen op stress, ook op drastische veranderingen. Er komen bijvoorbeeld krachtige aroma’s vrij, een van de reacties die wij als mensen het best kunnen waarnemen, en ze kunnen ook van kleur en vorm veranderen.

Deze veranderingen kunnen gevaar signaleren aan andere planten in de buurt, die als reactie hun eigen verdedigingsmechanismen zullen boosten, of dieren aantrekken die het ongedierte wegjagen.

Uitgedroogd of stengels afgeknipt? Dan ‘schreeuwen’ planten

Of planten nog andere signalen uitzenden, zoals geluiden, was nog niet volledig onderzocht. Enkele jaren geleden ontdekten Hadany en haar collega’s dat planten geluid kunnen detecteren, de logische volgende vraag was: kunnen ze het dan ook produceren?

Om daar achter te komen, onderzochten ze de waarden van tomaten- en tabaksplanten in een aantal verschillende omstandigheden. Ze vergeleken de waarden van planten die géén stress ondervonden met die van planten die uitgedroogd waren en of waarvan de stengels waren afgeknipt.

Deze opnames vonden eerst plaats in een geluiddichte akoestische kamer en daarna in een normale kasomgeving. Daarna trainden ze een algoritmemachine om de geluiden geproduceerd door gezonde planten te kunnen onderscheiden van afgesneden en gedehydrateerde planten.

Uitgedroogd of stengels afgeknipt? Dan ‘schreeuwen’ planten

Of planten nog andere signalen uitzenden, zoals geluiden, was nog niet volledig onderzocht. Enkele jaren geleden ontdekten Hadany en haar collega’s dat planten geluid kunnen detecteren, de logische volgende vraag was: kunnen ze het dan ook produceren?

Om daar achter te komen, onderzochten ze de waarden van tomaten- en tabaksplanten in een aantal verschillende omstandigheden. Ze vergeleken de waarden van planten die géén stress ondervonden met die van planten die uitgedroogd waren en of waarvan de stengels waren afgeknipt.

Deze opnames vonden eerst plaats in een geluiddichte akoestische kamer en daarna in een normale kasomgeving. Daarna trainden ze een algoritmemachine om de geluiden geproduceerd door gezonde planten te kunnen onderscheiden van afgesneden en gedehydrateerde planten.

Planten die dorst hebben, hebben een merkbaar geluidsprofiel

De geluiden die planten maken zijn knallende of klikkende geluiden met een frequentie die voor mensen veel te hoog is om te kunnen waarnemen, en die in een straal van ongeveer een meter kan worden opgevangen. Gezonde planten maken amper geluid.

Gestreste planten daarentegen zijn veel luidruchtiger en maken gemiddeld tot 40 klikken per uur, afhankelijk van de soort. En planten zonder water hebben een merkbaar geluidsprofiel. Ze beginnen meer te klikken voordat ze zichtbare tekenen van uitdroging vertonen. En dat geluid neemt toe naarmate de plant meer uitgedroogd raakt en neemt af naarmate de plant begint te verdorren.

Het algoritme kon deze geluiden onderscheiden, net zoals de soort plant die ze uitzond. En dat waren niet enkel tomaten- en tabaksplanten. Het team testte een verscheidenheid aan planten en kwam er zo achter dat het maken van geluid een zeer veelvoorkomende activiteit van planten is. Geluiden van tarwe, maïs, druif, cactus en hennepkruid werden allemaal geregistreerd.

Verder onderzoek is nodig om het exacte mechanisme hierachter in kaart te brengen. Zo is het bijvoorbeeld nog niet duidelijk hoé die geluiden geproduceerd worden. Uit eerder onderzoek is gebleken dat bij uitgedroogde planten cavitatie optreedt, een proces waarbij luchtbellen in de stengel ontstaan, uitzetten en weer instorten. Dit veroorzaakt bij menselijke knokkels een hoorbare knak; iets soortgelijks zou bij planten aan de hand kunnen zijn.

Er is nog niet geweten of er ook andere omstandigheden geluid kunnen veroorzaken.