Klaprozen, magrietjes en kamillebloemen fleuren onze bermen op. Natuurexperten leggen uit waarom we zoveel wilde bloemen zien

We zijn wild van wildbloemen. Niet alleen op onze keukentafel, maar ook in onze tuinen spelen ze steeds vaker de hoofdrol. En het is je misschien al opgevallen tijdens het wandelen, fietsen of wanneer je in je auto naar buiten tuurt: ook de bermen staan er opvallend fleurig bij. Nee, dat heeft niet alleen met het weer van de afgelopen maanden te maken. We plukken de vruchten van het jarenlange ecologische maaibeheer, vertellen twee natuurexperten.  

Onze bermen zijn een waar wildbloemen-paradijs: we werden de afgelopen weken meer dan regelmatig getrakteerd op een kleurrijk schouwspel. Groenjournaliste Laurence Machiels en Roosmarijn Steeman, plantenexperte bij Natuurpunt, bevestigen dat. “Omdat het zoveel geregend heeft, was onze bodem erg vochtig. Daarna volgde een periode vol zonneschijn, en dat heeft de natuur goed gedaan”, vertelt Roosmarijn Steeman. “Vorig jaar kende we een uitzonderlijk warm en droog voorjaar. De afgelopen dagen was het ook te warm en te droog, waardoor de planten en bloemen er dor begon uit te zien, dus ik ben blij dat het nu opnieuw geregend heeft.”

Maar dat is niet de enige reden waarom we zoveel bloemen zien in het straatbeeld. “Het jarenlange ecologisch maaibeheer van bermen, vaak op maat gegoten in een bermbeheerplan, zorgt ervoor dat we nu kilometers bloemrijke bermen hebben die zeer belangrijke ecologische verbindingen vormen voor insecten”, zegt Roosmarijn Steeman. “Sinds 2015 is chemische onkruidbestrijding op openbare domeinen verboden. Sindsdien zijn gemeenten massaal met onkruidbranders en kokend water aan de slag op begraafplaatsen, maar zijn er ook ingroeningsprojecten waardoor het verwijderen van onkruid niet meer nodig is. Kiezels worden dan bijvoorbeeld vervangen door bloemrijke graslanden en bodembedekkers.” 

Omgewoelde grond 

Vooral margrieten en knoopkruid, maar ook boterbloemen, klavers, ereprijzen en koekoeksbloemen sieren onze bermen, vervolgt Roosmarijn. “Het hangt natuurlijk ook af van het type bodem, op een zanderige ondergrond of op een leembodem groeien andere bloemen. Op zandige bodems kan het Zandblauwtje de bermen verfraaien. De klimaatopwarming drukt ook zijn stempel op de biodiversiteit in bermen. De laatste jaren zijn een aantal orchideeën, zoals de Bijenorchis, in opmars.”

In verstoorde bermen, waar bijvoorbeeld graafwerken plaats hebben gevonden en de grond werd omgewoeld, zie je vooral klaprozen en kamille. “De zaadjes van de klaproos kunnen namelijk tot vijftig jaar onder de grond blijven zonder dat ze kiemen”, zegt Laurence Machiels. “Bij het omwoelen van de grond komen de zaden tot leven.” Door de droogte vorig jaar komen klaprozen en kamille trouwens ook meer voor. “Sommige bermen hebben vorig jaar flink afgezien van de hitte”, aldus Roosmarijn Steeman. “Bij bermen die vrijwel continu aan zonlicht blootgesteld worden, zijn toen heel wat grassen afgestorven. Daardoor kwamen er open plekken, waar nu kamille en klaprozen bloeien." 

Wil je zelf je wildboeket plukken, kamillebloemen verzamelen voor thee of een nostalgische bloemenketting maken van margrietjes, dan is er één gouden regel, vindt Roosmarijn. “Wij raden aan om alleen veelvoorkomende soorten te plukken. Staat de berm vol met dezelfde bloemen, dan kan je er enkele plukken. Maar zie je maar weinig wilde bloemen, geniet dan enkel en alleen van het uitzicht.”