Paardentherapeute Hester verruilde haar leven in Nederland voor een bestaan vol zingeving in de natuur: "Paarden leerden me vertrouwen op mijn buikgevoel"

Systeemtherapeut Hesther Selbeck (39) had amper één keer op een paard gezeten toen ze twaalf jaar geleden plots een visioen kreeg dat haar leven voorgoed zou veranderen. Ze luisterde naar de lokroep van de paarden en trok naar de wilde steppes van Mongolië, om daar haar lotsbestemming als paardentherapeute te ontdekken.

Het gebeurde op een zaterdagmiddag in 2010. Ik stond met mijn exvriend in de keuken om de huisraad te verdelen na onze relatiebreuk. En plots waren ze daar: de paarden. Ze draafden over mijn netvlies, als in een visioen. Ik zag een kudde rennen over de grasvelden van een steppe in Mongolië. Er was veel licht, en vooral veel ruimte. Dat beeld gaf mij zoveel rust dat ik voelde dat het mij iets wilde vertellen. Uit het niets wist ik wat ik met mijn leven wilde gaan doen. Ik zou naar Mongolië trekken, om daar met de paarden te gaan leven. Maar eerst zou ik mijn opleiding tot systeemtherapeut afmaken. Dat eurekamoment zorgde voor de grote ommekeer in mijn leven. Destijds stelde ik mij er helemaal geen vragen bij. Ik vertrouwde volledig op mijn intuïtie, die nog nooit zo sterk geweest was. Later ben ik mezelf gaan afvragen waar dat idee vandaan kwam, maar eerlijk gezegd weet ik het nog altijd niet. Ik was altijd een dierenliefhebber geweest, al had ik niet per se iets met paarden. Maar blijkbaar was die connectie er zonder dat ik het wist. De paarden hebben mij geroepen, of ik hen. Wie zal het zeggen?

Grenzen leren aangeven

Zodra ik voor mezelf uitgemaakt had dat ik naar Mongolië zou gaan, ben ik mijn hele leven gaan inrichten rond dat plan. Ik maakte mijn studies af, en vertrok in mijn eentje voor twee maanden naar het Eight Lakes-gebied in Mongolië. Vanaf het moment dat ik daar aankwam, wist ik dat mijn buikgevoel juist was geweest. Ik heb er in enkele weken tijd een enorme persoonlijke ontwikkeling doorgemaakt. Tijdens de vele paardentochten kwam ik mezelf tegen. Ik ontdekte dat ik een muur rond mezelf had gebouwd uit zelfbescherming, na teleurstellingen in relaties. Ik ben altijd heel zorgzaam geweest, maar door de scheiding van mijn ouders was ik daarin doorgeslagen. Ik voelde me verantwoordelijk voor het geluk van mijn mama en mijn zusjes, en vergat om voor mezelf te zorgen. Pas in Mongolië merkte ik hoeveel deugd het deed om tijd met mezelf door te brengen. Ik kwam dichter bij mijn emoties dan in Nederland, en de dieren leerden mij mijn grenzen voelen en aangeven. Ik heb er heel veel gehuild, omdat ik eindelijk voelde wat er in mijn lichaam omging. Ook al was ik in Nederland al in therapie geweest, het was pas bij de paarden dat ik heling ondervond. Er gebeurde iets wat in de traditionele praattherapieën niet gelukt was, omdat daar toch altijd meer vanuit het cognitieve vertrokken wordt. Ik had mijn lichaam nodig om mijn emoties te leren voelen. Telkens als ik naar mijn paard wandelde, merkte ik dat ik rustig werd. En die interactie werkte langs twee kanten, want mijn rust straalde ook af op het paard. Het feit dat ik de paarden kon geruststellen gaf me zelfvertrouwen. En natuurlijk valt ook het effect van de natuur niet te onderschatten. In Nederland woonde ik in Haarlem, een mooie, maar drukke stad. Ik ben hoogsensitief, en dus extra gevoelig voor drukte en lawaai. Door twee maanden in harmonie met de natuur te leven voelde ik dat het ook anders kon. Na mijn terugkeer naar huis ben ik nooit meer in de stad gaan wonen, maar nam ik mijn intrek in een boerderij.

Terug naar de bewoonde wereld

Ik heb getwijfeld om terug naar Nederland te komen. Mijn laatste paardentocht aan een heilig meer in Mongolië was zo’n overweldigende ervaring dat ik in de verleiding kwam om voor altijd daar te blijven. Ik voelde me één met de natuur en met mijn paard, alles was rustig en stabiel. Ik wilde niets liever dan dat gevoel eeuwig herbeleven. Anderzijds voelde ik heel sterk dat het mijn roeping was om andere mensen te helpen. Ik wilde iets betekenen voor de maatschappij, en daarvoor moest ik terugkeren naar de bewoonde wereld. De persoon die terugkwam uit Mongolië was een nieuwe versie van mezelf, een Hesther 2.0. Voor mijn reis was ik onzeker en stelde ik me heel afhankelijk op. Ik vond het belangrijk wat anderen over me dachten en liet me beïnvloeden door hun oordeel. Uiteraard vind ik het nog steeds leuk als mensen me sympathiek vinden, maar ik laat mijn eigenwaarde er niet meer van afhangen. Na mijn terugkeer voelde ik me een pak autonomer. Het werd steeds moeilijker om mee te draaien in een systeem waarin ik niet geloofde. Want al wist ik heel zeker dat ik met paarden wilde werken, op dat moment was me nog niet helemaal duidelijk hoe ik dat praktisch zou gaan doen. Ik startte als systeemtherapeut met mijn eigen praktijk en ging werken in een instelling voor kinder- en jeugdpsychiatrie, waar ik voornamelijk onderzoek deed naar gezinsrelaties. Het frustreerde me dat ik de problemen in die gezinnen niet altijd kon oplossen, omdat de patronen niet veranderden. Het viel me op dat jongeren zich tijdens hun opname vaak nog zieker gingen gedragen, en dat het bestaande zorgsysteem voor hen niet toereikend was. Want wie moeite heeft om zijn emoties te voelen, heeft soms meer veiligheid nodig dan wat er in een psychiatrische instelling aangeboden wordt. Ik zag met lede ogen aan hoe al die kinderen een diagnose kregen, terwijl hun problematische thuissituatie niet aangepakt werd. Die onvrede met het bestaande systeem motiveerde me nog meer om een andere context te ontwikkelen, een therapeutische omgeving die meer aansluit bij wat ik in Mongolië had ervaren. En ik wist dat de sleutel daarvoor bij de paarden lag, dus begon ik te schrijven aan wat uiteindelijk mijn programma voor contextuele paardentherapie zou worden.

Handen uit de mouwen

In eerste instantie probeerde ik thuis patiënten te begeleiden met de hulp van paarden, maar het werd me vrij snel duidelijk dat Nederland daarvoor niet de geschikte omgeving was. Ik geloof heel sterk dat dit soort therapie het beste werkt in de vrije natuur. Bij ons staan paarden meestal in maneges of stallen. De dieren zijn er vaak gestrest en onrustig, waardoor ik niet de kwaliteit kon garanderen die ik voor ogen had. Ondertussen had ik contact met een afgelegen ranch in Catalonië, een prachtige plek midden in de uitgestrekte natuur van de Pyreneeën. Mensen verklaarden me gek toen ik het plan opvatte om daar therapie te gaan geven. Niemand geloofde dat patiënten naar Spanje zouden reizen voor een behandeling, maar ook toen heb ik mijn hart gevolgd. Voor mij was mijn weg kristalhelder, en alles viel in de plooi toen ik telefoon kreeg van de moeder van een patiënte uit de jeugdinstelling, die me vroeg of ik met haar dochter aan de slag wilde gaan. Ik heb toen in allerijl een team samengesteld, en het gezin aangeboden hen over te vliegen naar Catalonië, waar ze mijn eerste testcase zouden worden. Je kan heel lang over ideeën blijven praten, maar op een bepaald moment moet je concreet worden en de handen uit de mouwen steken. Die eerste behandeling was voor ons allemaal een experiment, maar zoals ik verwacht had, zagen we bij de patiënte onmiddellijk een afname van haar angsten en haar psychiatrisch gedrag. Ze kreeg meer zelfvertrouwen en kon opnieuw genieten van kleine dingen. Tussen de paarden kwam ze weer tot leven. Door de jaren heen heb ik gemerkt dat pubers heel goed reageren op paardentherapie. Ze vertellen me dat ze bij de dieren zichzelf kunnen zijn. Een paard oordeelt niet, maar het is wel heel gevoelig voor emoties. Ook ik als therapeut vind kracht in de aanwezigheid van de paarden. Ik werk vaak met jongeren die extreem angstig, en soms zelfs suïcidaal zijn. De paarden helpen me om hen te confronteren met hun gedrag. Ondertussen staat het CPT-programma (Contextuele Paardentherapie) volledig op punt. Wij bieden op maat gemaakte professionele behandelingen aan, die bestaan uit een combinatie van paardentherapie, paardentochten en systeemtherapie. Het is een intensief verblijf van enkele dagen of weken, waarbij alles gericht is op veiligheid. Er wordt lekker gekookt en samen gegeten, wat bijvoorbeeld een positief effect heeft op jongeren met eetproblemen. Hele gezinnen komen bij ons om te aarden, en iedereen pikt er iets van op, afhankelijk van hun eigen persoon lijke ontwikkeling. Uiteraard bieden we ook nazorg aan, wat heel belangrijk is na zo’n intensief traject.

Trots en dankbaar

Ik heb lang moeten vechten tegen vooroordelen, maar ik voel dat er stilaan iets aan het kantelen is in onze maatschappij. Toch denken mensen nog vaak heel zwart-wit over therapie: het is of wetenschappelijk en traditioneel, of alternatief en zweverig. Mijn droom is om een brug te kunnen slaan tussen het aardse en het spirituele leven, zodat ze naast elkaar kunnen bestaan. Voor mij is het niet het ene of het andere. Paarden kunnen volgens mij een brug zijn tussen die twee werelden, op voorwaarde dat ze op de juiste manier ingezet worden. Als paardentherapeut moet je goed weten waar je mee bezig bent. Het lijkt allemaal heel intuïtief, maar er zit wel degelijk een theorie achter, die ondertussen ook wetenschappelijk bewezen is. Vroeger raakte ik gefrustreerd omdat collega’s uit het professionele vakgebied dat niet wilden zien, maar nu ben ik vooral heel trots en dankbaar om wat ik heb bereikt. Ik haal mijn voldoening uit de resultaten. Ook het schrijven van mijn boek Het Mongoolse paard, het meisje en de therapeut heeft me veel rust gebracht. Ik geef nu lezingen en trainingen aan andere therapeuten, en ik ben een tweede project aan het opstarten in Portugal. Net zoals voor mijn reis naar Mongolië voel ik dat mijn leven opnieuw op een kantelpunt staat. Het is tijd voor een nieuw hoofdstuk in mijn verhaal. Ik ben ondertussen 39 en wil graag moeder worden. Ik heb altijd een kinderwens gehad, maar ik moest eerst dit verhaal schrijven voor ik een gezin kon starten. Nu komt er stilaan ruimte vrij voor een partner en een nieuwe fase in mijn leven. Binnenkort verhuis ik mijn spullen uit Nederland om me te settelen in Portugal. Ik voel heel sterk dat daar mijn toekomst ligt. In tegenstelling tot andere single vrouwen die de veertig naderen ben ik niet ongerust. Ik ben vol vertrouwen over mijn toekomst, en zie mijn toekomstige gezin heel helder voor mij, net zoals ik destijds de Mongoolse paarden zag draven. Voor ik aan dit hele traject begon, was ik ook al gedreven en ambitieus, maar ik kende mezelf nog niet goed genoeg. Vandaag denk ik in oplossingen in plaats van in beperkingen. Ik ben niet meer bang om tegen de stroom in te zwemmen. De paarden hebben me leren vertrouwen op mijn buikgevoel, waardoor ik gestopt ben met me over alles vragen te stellen. Door voortdurend in de natuur te werken blijf ik heel dicht bij mezelf. Hoe meer ik dat doe, hoe minder ruis er in mijn hoofd zit. Ik hoef geen verantwoording af te leggen, ik zie alles zuiver. Ik leef vandaag, en zie wel wat morgen brengt. En ja, natuurlijk mis ik mijn familie en vrienden uit Nederland, maar dat gemis weegt niet op tegen de vervulling die ik gevonden heb in mijn job. Wat ik doe in mijn professionele leven valt volledig samen met wie ik ben als persoon. Ik zou het niet anders willen, en ik kan niet wachten op wat de toekomst nog allemaal voor mij in petto heeft.