Waarom het zo belangrijk is om voor jezelf te zorgen tijdens corona: “We zijn niet gemaakt om constant slecht nieuws te verwerken op zo’n intens niveau”

Nu we wekenlang thuiszitten is zelfzorg cruciaal voor onze moraal, zeggen experts. Zorg voor je uiterlijk én je innerlijk. “De lockdown is ook een mooi moment om jezelf de vraag te stellen: wil ik nog terug naar die veel te drukke agenda?”

De lockdown heeft ons dagelijkse leven omgegooid. Het gezin met drie kinderen of de alleenstaande ouder: iedereen staat op pauze. Maar binnen de vier muren van ons huis woedt een storm van nieuwe beperkingen, gevoelens en frustraties. Hoe voorkomen we dat ons mentale welzijn gaat wankelen? “In tijden dat niks nog is wat het was, is het bijzonder zinvol om routine aan te houden”, zegt klinisch psycholoog Penelope Makris. “Routine geeft voorspelbaarheid, wat voor een gevoel van controle zorgt. Dat maakt op zijn beurt stoffen aan in je lichaam die ervoor zorgen dat je je goed voelt, die je relativeringsvermogen verhogen. Ons lichaam is gemaakt om actief te blijven, zowel mentaal als fysiek. Een dagplanning maken is daarom belangrijk. Stel je planning zo op dat er voldoende variatie is. Focus niet alleen op de absolute ‘musts’, maar zet er ook zeker zaken tussen die je zelf leuk vindt. Die geven voldoening. Een goede planning moet ook haalbaar zijn voor iedereen in het gezin.”

LockDOWN, dressUP

Jezelf letterlijk blijven verzorgen mag bovenaan die planning staan, vindt psychologe en coach Roos Woltering. “Stop structuur in je dag. Kies ervoor om elke ochtend even te gaan wandelen, te ontbijten, de krant te lezen, te douchen. Ben je iemand die normaal op naaldhakken de deur uitgaat naar het werk? Dan ben je wellicht opgelucht dat het nu thuis eens op gympen kan. Maar laat dat dan een bewuste keuze zijn. Twee dagen in een jogging voor Netflix hangen is lekker, maar dat kan niet blijven duren. Want als je continu in pyjama rondloopt omdat niemand je ziet, zal alle fut verdwijnen. Jezelf netjes aankleden is een vorm van zelfliefde. Je wil niet alleen mooi zijn voor de buitenwereld, maar ook voor jezelf. Het is een soort houvast, in tijden dat de buitenwereld op haar kop staat. Bovendien heb je nu ’s morgens tijd om een leuke combinatie uit je kleerkast te halen, toch? Het allerbelangrijkste is dat je elke dag ergens iets voor jezelf doet. Voor de moeder die thuiswerkt en tegelijk haar twee kinderen les moet geven, is dat misschien een rustig warm bad ’s avonds. Voor de alleenstaande mama die geen enkele volwassene ziet in deze periode, is een videochat met vrienden dan weer een aanrader.”

Café quarantaine

Geen meetings op het werk, een lege sociale agenda, geen restaurantbezoek: het is tegen onze natuur, en dat wringt. “We zijn inderdaad sociale wezens”, zegt Penelope Makris. “Maar we hoeven deze moeilijke periode niet alleen te dragen. Videocalls met collega’s, of een ‘e-peritief’ via FaceTime met vrienden, zorgen ervoor dat het isolement minder zwaar weegt. Bedenk maar eens hoeveel contacten je gewoonlijk hebt per dag: we gaan naar ons werk of naar de aula, we komen mensen tegen en slaan een babbeltje, we spreken af op café. We weten hoeveel deugd dat doet, en we missen het allemaal. En dus moeten we het nu op een andere manier opzoeken. Dat vraagt een bewuste inspanning maar de kans is groot dat je je achteraf veel beter voelt.”

Makris raadt aan om de actualiteit niet continu op de voet te volgen. “We zijn niet gemaakt om constant slecht nieuws te verwerken op zo’n intens niveau. Gun het jezelf om ook met andere dingen bezig te zijn. Zoek activiteiten en momenten waarin je helemaal kan opgaan, of dat nu ramen lappen is, een goed boek lezen of een uurtje joggen. Meditatietechnieken kunnen ook een handvat bieden. Daarmee oefen je om in het huidige moment te blijven, in plaats van te verdwalen in piekergedachten. Blijf voldoende bewegen. Eet gezond en gevarieerd om je serotonineniveau in balans te houden – de aanmaak daarvan gebeurt grotendeels in je darmen. Het gelukshormoon voorkomt slapeloze nachten, depressie en angstgevoelens.”

Druk, druk, druk

En wat als we naar het grotere geheel kijken? Heeft de lockdown ook voordelen? Roos Woltering denkt van wel. “Deze verplichte rust is een eyeopener voor ons allen. We hebben het altijd allemaal te druk. We nemen amper nog pauzes, want als we het druk hebben, is er zéker geen tijd voor pauzes. We zijn een buitenwereld gewoon die ons de hele tijd lokt met prikkels. Dat gaat van dingen die we graag doen tot zaken waartoe we ons ‘verplicht’ voelen: dat etentje met ex-collega’s, het supporteren voor elke sportwedstrijd van je kroost, dat bezoek aan je groottante in het rusthuis. Wel, dit is een mooi moment om naar binnen te keren. Om jezelf de vraag te stellen: ben ik tevreden met hoe mijn leven loopt? Wil ik terug naar die drukke agenda? Welke dingen wil ik overhouden, en welke wil ik voortaan schrappen? Stilstaan bij zulke vragen is wat onprettig, maar het heeft echt nut. Je zal merken dat sommige activiteiten je energie geven, en andere je alleen maar energie kosten. Maak nu keuzes die je leven, straks na de coronacrisis, aangenamer zullen maken.” 

VERZORG-JE-ZELVERS

• Hou een dagboek bij. Het is de beste manier om orde te scheppen in je gedachten en emoties. Schrijf ook je dankbaarheid neer en benoem alles wat je wél fijn vindt. Dat houdt je mindset positief.

• Volg eindelijk die onlinecursus of probeer een tutorial (leerprogramma, red.). Iets nieuws leren zorgt ervoor dat je niet stilstaat. Kom maar op met die eerste les Zweeds, veganistisch koken of punniken met kralen.

• Als de buitenwereld niet onder controle lijkt, neem dan binnen de Dreft in handen. Een nette woonplek heeft een gunstig effect op je brein. Poets je niet graag? Zet je timer op tien minuten en neem je voor om dan te stoppen. Meestal zit je zo in het moment dat je toch langer bezig blijft.

• Maak een playlist met je favoriete nummers. Zet ter verandering ook eens natuurgeluiden op – watervallen, vogeltjes – zoals je die in een wellness zou horen.

• Sport! In je tuin, op je balkon, of gewoon binnen. Geen excuus is goed genoeg: YouTube staat boordevol work-outvideo’s. Voor elk wat skills. Ook mediteren kan je makkelijk leren.

• Lees. Verlies jezelf in een goed boek. Lezen is een beetje reizen naar een andere wereld, ook al zit je thuis. Audioboeken, net als podcasts, zijn een leuk alternatief. Combineer het met een potje koken, of
met die downward-facing dog op je yogamat.

• Kook datgene wat je graag lust – die coronakilo’s zijn zorgen voor morgen. En pamper jezelf. Neem een bad en wees niet zuinig met bodyscrubs en gezichtsmaskers. Sluit je dag af met een heerlijke feelgoodfilm. Hello, Jerry Maguire!