Wat je van bomen leren kan: coach legt uit waarom wandelen in het bos net nu zo belangrijk is

We zitten allemaal thuis, achter de computer. En daardoor verliezen we het contact met ons lijf. “Door de ratrace van de maatschappij die ook tijdens de coronacrisis doorgaat voelen we niet meer dat ons lichaam ons dingen vertelt. We negeren kwaaltjes en gaan gewoon door, door, door”, kaart mastercoach Heidi Gelders aan. Een bosbadje nemen kan dan weleens deugd doen. Het bos kan je namelijk helpen met het leren luisteren naar je lijf, want onze natuurlijke staat van zijn en die van het bos zijn hetzelfde. Klaar om je tweede natuur te leren kennen? Enkele tips en tricks.

Bomen communiceren met elkaar, net als wij, zo stelt de Duitse boswachter en bestellerauteur Peter Wohlleben in zijn boek Het verborgen leven van bomen. In de documentaire Intelligent Trees, onderzocht hij, samen met een aantal wetenschappers, hoe ze dat juist doen. Wat blijkt? Via een ondergronds netwerk van schimmels, ook het ‘wood wide web’ genoemd, wisselen ze voedingsstoffen uit en laten ze elkaar weten of er gevaar dreigt. “Bomen houden van knuffelen, ze sluiten vriendschappen en zorgen voor elkaar”, vertelt Wohlleben in de film. “De sterken helpen de zwakken via het schimmelnetwerk. Zo zijn er moederbomen, die de kleinere exemplaren in de buurt grootbrengen door hen te voeden. Bomen hebben elkaar nodig om te overleven. Zonder dat ondergrondse netwerk zouden er veel sterven.”

In zijn nieuwste boek De geheime band tussen mens en natuur gaat Wohlleben nog een stap verder: bomen voelen pijn, kunnen horen en hebben een bewustzijn. En bomen kunnen niet alleen elkaar, maar ook ons voeden. Heel veel studies tonen aan dat vertoeven in de natuur goed voor je is. Je hartslag daalt, je immuniteit versterkt en je slaapt beter. In Japan is ‘bosbaden’ zelfs een populaire therapie om klachten zoals stress of futloosheid te verminderen. “Japans bosbaden is meer dan even wandelen in het bos”, verduidelijkt psycho-energetisch coach Heidi Gelders. “Het bosbaden gaat over bewust aanwezig zijn, wat zowel onze mentale als fysieke gezondheid bevordert. Je komt tot jezelf en wordt heerlijk rustig vanbinnen.”

Ik denk dus ik ben?

Waarom bosbaden zo belangrijk is? “De ratrace van de maatschappij heeft een negatieve impact op ons welbevinden”, zegt de coach. “Door die ratrace komen we gevangen te zitten in ons hoofd, onze malende gedachten. Daardoor kunnen angsten, depressies en paniekaanvallen ontstaan. Je durft nog weinig nieuws in je leven te initiëren en je mist iets, maar weet niet wat. Ook lichamelijk zijn er gevolgen. Mensen die lang achter een computerscherm zitten, helemaal opgeslorpt door de digitale wereld, geven toe dat ze hun lichaam na een tijdje niet meer voelen. Zo voelen we ook niet meer dat ons lichaam ons dingen vertelt. We negeren kwaaltjes en gaan gewoon door, door, door. Uiteindelijk ontstaan er ziektes en verstijvingen. Hoeveel mensen zitten met verstarde rug- en schouderspieren? Hoeveel mensen zitten met een burn-out, ondanks hun materiële verwezenlijkingen? Het ritme van de maatschappij is snel. Je kan blijven volgen, tot je dat niet meer kan. Of je kan al eerder kiezen om uit je hoofd te komen en terug de totaliteit van je lichaam te voelen. Hoe doe je dat? Door te zijn. En juist dààr kan het bos mee helpen.”

Voetjes op de grond

Heidi Gelders: “Bomen ‘zijn’ gewoon, door weer en wind. Een boom denkt niet: Sta ik hier mooi? Komt mijn schors goed naar voren? Is de lichtinval optimaal? Hij doorloopt zijn seizoenen, krijgt bloemen en bladeren in herfstkleuren, ook als er niemand is die hem ziet. De ‘energie’ van bomen is altijd aanwezig. De natuur heeft een kracht die vanuit ons denken ondoorgrondelijk is. Wij mensen kunnen dat niet bevatten met ons hoofd, maar we kunnen er wel op inpluggen. Dan voél je het. Je wordt uitgenodigd bewust aanwezig te zijn, met je twee voetjes in het bos, op de grond. Niet ergens in de toekomst of het verleden. Hier. Dan komt je lichaam thuis in zijn natuurlijke staat, en zal je je lijf terug beginnen voelen. Het voordeel hiervan is de terugkeer van je intuïtie. Je weet of iets je voedt of niet, of iets voor jou klopt of niet, en je maakt makkelijker authentieke keuzes.”

Graag traag

Wil je het proberen? Dan heeft de coach concreet advies. “Focus je om te beginnen op je zintuigen. Iedereen herkent de frisse geur van een bos na een regenbui. In de zomer op je blote voeten wandelen is erg prikkelend. Het ruisen van de wind brengt je tot rust. Je voelt je dankzij de bomen in het hier en nu komen. Na een tijdje ga je het bewuster langzamer aan doen. Je zal meer beginnen zien. Plots sta je oog in oog met een eekhoorn of zie je een mooie steen op de grond. Je bent gefascineerd en je geniet. Na zo’n ervaring in de natuur kan je een diepe rust ervaren. Je lichaam heeft terug contact met je hoofd en je bent in balans.”

Thuiskomen

Maar hoe integreren we deze langzame boswandelingen in ons drukke leven? “Uren en uren achter je scherm vertoeven wissel je best af door even een park of, liever nog, een bos in te gaan”, zegt Heidi Gelders. “Zelfs een korte uitstap geeft al veel voldoening. Je ontspant even en kan vrijer ademen. Als je dat regelmatig doet, voel je stilaan de druk om alle bordjes draaiende te houden verminderen. De coronacrisis heeft ons in contact gebracht met vertragen, waardoor we die stilte hebben kunnen ervaren. We trokken immers massaal de natuur in. Hopelijk blijven we die gewoonte ook in de toekomst vasthouden.”

Van zaadje tot boom

Een natuurlijke bondgenoot van ‘gewoon zijn’ is vertrouwen. “Alles heeft zijn natuurlijk proces, zo ook een zaadje van een paar millimeter dat mettertijd uitgroeit tot een boom die 1.000 jaar oud kan worden”, zegt de expert. “Dat zaadje denkt niet: ik moet ervoor zorgen dat ik mij verplaats zodat ik het zonlicht beter opvang. Nee. Het heeft vertrouwen en is niet bezig met het resultaat. De metafoor van het zaadje is een grote les van de natuur. Een zaadje is, en ontvouwt zich dan tot wat het bestemd is om te zijn. Het wonder van de natuur leert ons dat je niets kan forceren, je vertrouwt best op het proces. De natuur is dé leermeester in geduld en vertrouwen koesteren in het leven zelf. Alles komt op de juiste tijd en de juiste plaats. Wanneer je als mens vanuit dat vertrouwen in actie komt, ga je met goesting werken, geniet je van het leven en van dat wat er is, je bouwt kwalitatieve vriendschappen op en je woonplaats en kleren zijn een uiting van je authentieke goed gevoel.”

Oefeningen om in je lichaam te komen in de natuur: 

Ademen
De ademhaling is dé ingangspoort. “Ga tijdens een wandeling bewust inademen via de neus, en zachtjes uitademen via de mond”, tipt Heidi Gelders. “Je kan de techniek uitbreiden: voel je adem eerst naar je longen gaan. Daarna voel je hoe hij je hart bereikt, en bij de volgende inademing voel je hem helemaal in je buik. Bomen maken ook deinende bewegingen, zelfs als het windstil is, die op ademen lijken. De zee is daar nog een beter voorbeeld van: eb en vloed.”

Horen, zien en voelen
“Je zintuigen bewust leren gebruiken is een snelle manier om bewust hier en nu te zijn. Als je traag een appel eet, en je proeft het sap en kauwt op het vruchtvlees, wordt die appel plots veel smakelijker dan je je herinnerde. Je kan hetzelfde doen in het bos. Luister naar het geritsel van de bladeren. Kijk naar het landschap om je heen, maar kijk ook eens naar de ruimte tussen de bomen.”

Kinderlijke verwondering
“Ga eens op verwonderingswandeling, alleen, met je gsm op stil. Wandel heel traag en verwonder je over alles wat je ziet. Probeer geen labels te plakken. Doe alsof je geen woorden kent en alles voor het eerst ziet. Hoe mooi is de wereld dan? Wandelen door een bomenrij, of de zon die door de bladeren schijnt brengen je in verwondering. Je kan niet anders dan de energie van de bomen voelen.”

Douche
Deze oefening doe je ’s morgens of ’s avonds wanneer je in de douche stapt. “Stel je voor dat je naakt in een bos staat waar verder niemand is. Het is erg warm buiten, de temperaturen zijn tropisch. Plots komt er een regenbui die je helemaal schoonspoelt en al het onbruikbare met zich meeneemt. Je bent opgeladen met frisse energie en voelt je als herboren.”

Elke boom zijn talent

Wist je dat bomen ook talenten hebben? Net zoals wij goed zijn in bepaalde dingen, zijn zij dat ook. Sluit vriendschap met de bomen door ze helemaal te leren kennen. “Het is belangrijk dat je zelf voelt”, voegt de coach wel toe. “De boom die jouw aantrekt zal op dat moment een goede boom zijn voor jou.”

Treurwilg
“Een treurwilg spreekt voor zich”, zegt Heidi Gelders. “Ze omhullen en koesteren je bij verdriet. Deze boom ondersteunt bij diepe rouwprocessen. Alleen al door hoe de kruin groeit.”

Berk
“Deze boom staat voor pionierschap. Het zijn de eerste bomen die een nieuw bos bewonen. Maak contact met een berk als je iets nieuws wil creëren.”

Beuk
“Een beuk zorgt voor veiligheid en geborgenheid, waardoor er vrolijkheid en speelsheid ontwaken in jezelf. Deze boom kan jou ondersteunen als je je zwaarmoedig voelt.”

Plataan
“De plataan kan voedend werken voor mensen die zichzelf snel ‘leeg geven’. Hij helpt je om vanuit een gezond ‘egoïsme’ te handelen en toch begripvol te zijn naar je medemens.”