Bestaat dé succesformule voor een goede relatie? “Een paar factoren keren altijd terug”

En ze leefden nog lang en gelukkig. Sprookjesfiguren kost het amper moeite, in het echte leven weten we dat een goede relatie soms heel wat werk en inzet vraagt. Hoe die aanpak er precies uitziet? Het is ook een vraag die Vlaams psychologe Laura Sels bezighoudt. Aan de Universiteit Gent doet ze als postdoctoraal onderzoeker onderzoek naar die succesformule. “Het is raar dat wij op school wel leren over wiskunde en fysica, maar niet over menselijke relaties.” 

Tijdens haar studies liet psychologe Laura Sels het idee om therapeut te worden varen, en groeide haar interesse voor de drijfveren achter relaties. “Ik vond de vraag ‘Waarom doen mensen dat?’ veel interessanter dan het toegepaste aspect”, vertelt Laura Sels op het UGent-platform Durf Denken. “Niet veel later besefte ik dat ik er onderzoek naar wilde doen. Nu focus ik me op hoe we emotionele processen in romantische relaties kunnen begrijpen, en op termijn ook verbeteren.”

Met ‘emotionele processen’ bedoel Laura Sels dat onze emoties voortdurend veranderen. Je ervaart gevoelens als reactie op situaties, maar ook als respons op elkaars emoties. “Dat laatste doen partners constant, bewust of onbewust”, vervolgt de psychologe en onderzoekster. “Als je thuiskomt na een stressvolle dag op het werk, heeft dat invloed op je partner. Je kan ook met hem of haar over je dag praten om steun te zoeken. Hoe reageert je partner daarop? Dat zijn allemaal verschillende emotionele processen die bijdragen aan hoe gelukkig je je voelt in je relatie, maar ook op individueel vlak.”

Belang van perceptie

De hamvraag: heeft Laura Sels dan al dé succesformule voor een goede relatie gevonden? Is er een handleiding die we nauwgezet kunnen volgen voor een lang en gelukkig leven samen? “Helaas: één formule bestaat niet”, nuanceert ze in het interview. “Maar er zijn wel een aantal zaken die vaak terugkeren in onderzoek, zoals bijvoorbeeld het belang van perceptie in relaties en hoe die gekleurd wordt door hoe goed je in je eigen vel zit. Zo kan het goed zijn dat je partner je emoties bijzonder goed kan inschatten en je dus objectief gezien goed begrijpt, maar dat jij je niet begrepen voelt.”

Vooral het gevoel ‘begrepen worden’ is belangrijk, vertelt Sels. “Als je het gevoel hebt dat je partner je niet begrijpt, voel je je minder gelukkig in je relatie. Daarbij maakt het sterk uit of je jezelf goed in je vel voelt. Want als je zelf niet gelukkig bent, ga je de reacties van je partner vaak ook anders en negatiever percipiëren dan ze bedoeld zijn.”

Training en educatie 

Psychologe Laura Sels werkt in de onderzoeksgroep Family Lab van de UGent. “Ik kijk naar verschillende emotionele processen, zoals de rol van emotionele beïnvloeding, het uitdrukken van je emoties, empathische accuraatheid en hoe die processen bijdragen aan de kwaliteit van relaties. Of die net kunnen ondermijnen. Hoe beïnvloeden partners elkaar op emotioneel vlak? Wat zijn de gevolgen in je relatie van het uitdrukken van je emoties en het onderdrukken ervan? Wat zorgt ervoor dat koppels zich begrepen voelen door elkaar? Naar die vragen kijk ik. Als we beter weten hoe die processen werken in verschillende soorten koppels - zoals ‘gezonde koppels’ en koppels met emotionele of relationele problemen - kunnen we ze op termijn ook trainen.”

Met trainen doelt Laura Sels op het opstellen van protocols voor therapeuten, maar ook adviezen via apps en, ja hoor, zelfs groepslessen. “Ik denk dat heel veel koppels daarbij gebaat zouden zijn”, benadrukt ze op Durf Denken. “Niet alleen koppels, iedereen eigenlijk. Het is raar dat wij op school wel leren over wiskunde en fysica, maar niet over menselijke relaties, hoe je constructief communiceert met elkaar en hoe je met conflicten omgaat. Nochtans is dat van groot belang in ieders leven. Op het einde van mensen hun leven hoor je hen uiteindelijk zeggen dat relaties, in welke vorm dan ook, het allerbelangrijkste zijn. En toch leer je daar niets over. Dat zorgt voor veel problemen die je kan vermijden.”