Lang en gelukkig: dit is de wetenschap achter een standvastige relatie

In het begin is alles rozengeur en maneschijn. Van de schattige fronsrimpel als hij zich ergert tot zijn bewonderenswaardige zorgeloosheid. Pas enkele fikse ruzies en zorgeloos op het tapijt achtergelaten schoenen later, besef je: relaties zijn niet altijd even makkelijk. Maar bestaat er zoiets als een geheime wetenschapsformule achter een gelukkige relatie?

Er wordt meer en meer onderzoek gedaan naar liefde en relaties, en het is dan ook niet verwonderlijk dat er steeds meer adviezen onze kant op komen. Maar wat klopt nu écht? En vooral: hoe pas je het precies toe?

Alle onderzoeken wijzen in dezelfde richting: het geheim achter een liefdevolle relatie berust op even eenvoudige als moeilijke levensvaardigheden: empathie, positiviteit en een sterke emotionele band. 'Het belangrijkste dat we ontdekten na 35 jaar psychologisch onderzoek, is emotionele toegankelijkheid', vertelt Sue Johnson, klinisch psycholoog en auteur van het boek 'Hold Me Tight: Seven Conversations for a Lifetime of Love'. 'Kortom, de vaardigheid om bepaalde signalen te geven waar de ander op kan inspelen, en om gekeerd. De hamvraag in een relatie is dus niet: ga jij me helpen om 's avonds de afwas te doen? Wél: 'zal jij er voor me zijn?' Alles draait immers rond emotionele gelijktijdigheid. Dat wil zeggen: zitten jullie emotioneel gezien op dezelfde golflengte?'

'Ieder koppel heeft zo zijn verschillen en eigenaardigheden. En dat is geen enkel probleem', stelt Johnson ons gerust. 'Waar koppels wel ongelukkig van worden, is een emotionele afstand. Daardoor voel je je niet geborgen bij de ander. Vooral kritiek en afwijzing spelen daar een cruciale rol, omdat ons brein voorgeprogrammeerd is om dit als een levensbedreigende situatie te interpreteren. Net daarom schieten we vaak in de verdediging, of trekken we ons terug, maar laat dat de afstand net alleen maar vergroten.'

Hoe kan je die emotionele gelijktijdigheid dan wel verhogen? 'Door te leren om over je emoties te praten op een manier die de ander een veilig gevoel geeft.'

Hou het positief
Carrie Cole, voorzitter van het Gottman Instituut, een organisatie die al sinds 1970 enorm veel onderzoek verricht naar het huwelijk, waarschuwt eveneens voor die emotionele afstand. 'Dit kan op ieder moment in een huwelijk of relatie ontstaan, met name wanneer koppels geen activiteiten of dingen ondernemen die voor een positief gevoel zorgen. Dat hoeft geen grote reis of uitdagend avontuur te zijn. Heel kleine aanpassingen kunnen al voor een enorm verschil zorgen. Bijvoorbeeld: geef je partner een complimentje, of bedank hem of haar voor iets dat hij/zij heeft gedaan. Of vertel je partner waarom je ooit verliefd werd, en waarom je hem/haar nu nog steeds graag ziet. Op die manier geef je de ander niet alleen een goed gevoel, maar het is ook voor jou een goede reminder waarom jullie voor elkaar gekozen hebben.'

Luister naar je hersenen
Mensen die aangeven erg tevreden te zijn op relatievlak, dragen vaak de volgende drie eigenschappen hoog in het vaandel: empathie, het onder controle houden van gevoelens en stress en het bewaren van een positief beeld van je partner, legt collega-psycholoog Helen Fischer nog uit. 'Dat komt vooral tot uiting in ruzies of discussies. Het heeft geen zin om continu te bewijzen dat jij gelijk hebt. In een relatie komt het er veel vaker op neer om je mond te houden en niet uit te vliegen. Wacht even tot alles bekoeld is, bijvoorbeeld door te gaan sporten, een boek te lezen of even met een huisdier bezig te zijn, en ga pas nadien de discussie aan met je partner.' En natuurlijk hangt een positief beeld van je partner daar erg mee samen. Fischer: 'Niemand is perfect, en onze hersenen zijn erop getraind om alle negatieve commentaar die we krijgen te onthouden. Maar wie leert om net op de positieve dingen te focussen, houdt er niet alleen een betere relatie, maar ook een gezondere geest in een gezonder lichaam aan over.'

En ze leefden nog lang en ... gezond
'Uiteindelijk komt er niet op neer dat een goede relatie je gelukkiger maakt, het maakt ook ons weerbaarder. Alle clichés over hoe liefde ons onoverwinnelijk maakt, blijken dus effectief te kloppen. We zijn veerkrachtiger, gezonder. Onze band met de mensen die ons dierbaar zijn, is één van de belangrijkste dingen in het leven,' besluit Johnson dan ook.