Relatietherapeut waarschuwt voor ‘toxic good guys’: “Ze planten een gevaarlijk zaadje in je hoofd”
“Mijn lief doet niks mis. Waarom voel ik me dan slecht in onze relatie?” Klinkt dit je bekend in de oren, dan is je partner misschien een ‘toxic good guy’. Relatietherapeut Mieke Mievis waarschuwt voor vijf types bedrieglijk ‘brave’ mannen en hoe je ze kan herkennen. “In kleine dingen laat hij merken dat jullie relatie én jij toch niet helemaal perfect zijn.”
“We need to talk about Toxic Good Guy Energy”, schrijft journaliste Kayla Kibbe op de website van Amerikaans magazine Cosmopolitan. Onze interesse werd gewekt door de merkwaardige term: toxic good guy. In het artikel beschrijft Kibbe een type man dat alles juist doet. Hij toont respect, bedriegt je niet, is attent. En toch ... voel je je niet helemaal goed bij hem. Aanschouw: de ‘toxic good guy’.
We gingen aankloppen bij relatietherapeut Mieke Mievis: bestaat er zoiets als een ‘toxic good guy’? “Ik heb de vraag aan verschillende collega’s voorgelegd omdat het mij ook intrigeerde. Samen zijn we tot de conclusie gekomen: ja, toxic good guys bestaan.”
Vrouwen vallen vaker voor ‘bad guys’, maar de ‘good guy’ heeft ook wat trucjes achter de hand
Laten we eerst even naar het begin gaan. Als het op daten aankomt, worden mannen klassiek onderverdeeld in twee kampen: de Good Guys en Bad Guys. Het cliché wil dat vrouwen vaker op die tweede groep vallen. Ook al zijn ze soms ronduit onbeschoft of laten ze dagenlang niks van zich horen na een date. Mee naar je auto wandelen of je knuffelen na een vrijpartij? Vergeet het maar. En toch zijn zulke bad guys vaak onweerstaanbaar voor veel vrouwen.
Lijnrecht daartegenover staan de good guys, waar zowel je vriendinnen als mama waarschijnlijk grotere fans van zijn. Ze houden deuren voor je open of verrassen je met bloemen, ze hebben er geen probleem mee om je als eerste een bericht te sturen, ze onthouden kleine dingen over je waardoor je het gevoel krijgt dat ze echt naar je luisteren, ... Kortom: ze doen, in tegenstelling tot de bad guys, alles volgens het boekje.
Good guys lijken perfect op papier en vallen vaak bij je omgeving in de smaak. Maar vergis je niet: zulke types kunnen je evengoed een slecht gevoel over jezelf geven, ondanks (eventuele) goede bedoelingen.
Toxic good guy type 1 plant een zaadje: ‘Je bent niet goed genoeg’
Er zijn veel verschillende soorten ‘toxic good guys’, weet Mievis. “Ik had vorige week een vrouw over de vloer die aan het daten was. Ze zei dat ze niks slechts kon zeggen over haar nieuwe vriend. Wel dat hij regelmatig heel onschuldige complimenten geeft aan andere vrouwen. ‘Amai, dat staat u goed’ of ‘je hebt mooie schoenen aan’. Daar is niks mis mee, zei die vrouw mij, maar hij doet dat nooit bij mij. Daardoor voelde ze zich erg onzeker.”
Veel toxic good guys planten een zaadje in je hoofd, volgens Mievis. “Een zaadje dat zegt dat je niet goed genoeg bent. Opeens besef je: hij geeft mij helemaal geen complimenten. In elk kleine ding ga je dan bevestigd zien dat jij niet goed genoeg bent. Het lijkt op het eerste gezicht dus iemand die de juiste waarden en normen heeft, die vriendelijk is en onschuldige complimentjes geeft, maar eigenlijk laat hij in kleine dingen merken dat jullie relatie en jij toch niet helemaal perfect zijn.”
Toxic good guy type 2 is een ‘gaslighter’: ‘Mijn wensen zijn belangrijker dan de jouwe’
Een andere vrouw vertelde Mievis hoe ze ruzie gemaakt had over haar verjaardag. “In de ochtend had haar vriend van alles voor haar georganiseerd, maar ’s avonds was hij gewoon naar zijn wekelijkse hobby gegaan: schieten. Als je dat van op een afstand bekijkt, denk je: maak daar toch geen spel van. Die man maakt de hele middag al vrij en wil nu ’s avonds gewoon zijn hobby gaan doen. Gun hem dat toch.”
“Maar als je dan dieper gaat kijken, zie je dat het een problematiek is die in heel die relatie verweven zit. Er is geen ‘wij’: zij moet het altijd doen met zijn vrije momenten. Hij zégt wel dat zij het allerbelangrijkste in zijn leven is. Maar als het erop aankomt, bijvoorbeeld bij haar verjaardag, gaat hij ’s avonds gewoon zijn hobby doen. Onrechtstreeks zegt hij zo: mijn wensen zijn belangrijker dan jij. Daar zit het probleem.”
Dat is een vorm van gaslighting, vindt Mievis. “Psychologische manipulatie waarbij de situatie wordt omgedraaid. Dit type toxic good guys zijn verborgen narcisten. Ze weten de situatie altijd zo te draaien waardoor jij in fout lijkt.”
“Haar man dekt zichzelf in door ’s ochtends veel moeite te doen en geeft haar een schuldgevoel als ze durft te klagen. Hij zegt: ‘Ik heb een ontbijt voorbereid, wat wil je nu nog meer? Zie je wel, je bent nooit tevreden.’ Waardoor de vrouw zich begint af te vragen: doe ik nu moeilijk? Neen, ze doet niet moeilijk. Een verjaardag samen spenderen én ’s avonds iets gaan eten is echt niet zo veel gevraagd.”
Toxic good guy type 3 is niet empathisch: ‘Wees toch niet zo negatief’
“Toxic good guys zijn heel vaak sympathieke mensen, maar ze zijn daarom niet empathisch. Ze proberen alles mooier te maken, ook dingen die niet mooi te maken vallen. Op zich kan je er niks op tegen hebben dat iemand een positieve noot probeert te zien in alles, maar zo werkt het niet. Het leven is niet de hele tijd regenbogen en eenhoorns. Soms is het kak, maar toxic good guys kunnen daar niet tegen. Die zeggen dan: ‘Allez schatteke, wees toch niet zo negatief. Het leven is toch schoon.’”
“Soms moet je gewoon eens kunnen klagen over je werk of die vervelende vriendin. Maar omdat veel toxic good guys de gewoonte hebben om moeilijke dingen mooier maken, geven ze jou het gevoel dat jouw frustratie, verdriet, pijn of kwaadheid er niet mogen zijn. En dat jij ‘toch wel een negatieve bent, ze’.”
“Dat negatieve stukje van jou mag niet bestaan, terwijl dat des levens is. Opnieuw werd er een zaadje geplant in je hoofd: aha, ik ben te negatief. Op den duur ga je je ongelofelijk slecht voelen over jezelf. Want je partner geeft je het gevoel dat je niet jezelf mag zijn.”
Toxic good guy type 4 is emotioneel afwezig: ‘Ik doe toch alles juist?’
Er zijn ook toxic good guys die alles juist doen, maar emotioneel en mentaal compleet afwezig zijn in de relatie. “Ze doen alles volgens het boekje: ze doen moeite om overeen te komen met je kringen, ze geven je cadeautjes, ze wassen je auto elke week, ze rijden het gras af, ze brengen de kinderen naar school, ... Naar de buitenwereld toe lijkt hij de perfecte man, maar hij is emotioneel arm. Echt diepe gesprekken hebben jullie zelden. Hij lijkt vaak afwezig of in gedachten verzonken wanneer jullie samen zijn.”
“Als je hem aanspreekt over problemen in de relatie, zegt hij: ‘Ik doe toch alles juist? Wat doe ik nu mis?’ Maar als je niet het gevoel hebt dat je bij je partner terecht kan met je zorgen en problemen, dat jij zijn volle aandacht verdient als je bij hem bent, dan weet ik zelfs niet of we hem een good guy kunnen noemen. Ook deze man heeft weer een zaadje geplant dat je niet goed genoeg bent en niet de liefdevolle aandacht verdient die je nodig hebt.”
Toxic good guy type 5 is een conflictvermijder: ‘We maken toch nooit ruzie?’
“Als je date met een conflictvermijder worden belangrijke dingen in jullie relatie niet besproken. Probeer je een gesprek met hem aan te gaan over een moeilijk thema, dan zal hij geneigd zijn afzijdig te blijven. Zulke types zien ruzies als iets negatiefs, en denken dat jullie relatie gedaan is na één keer ambras maken.”
“Terwijl dat juist heel constructief kan zijn. Mensen die conflict en belangrijke thema’s uit de weg gaan doen dat vaak juist uit angst om jou te verliezen. Zonder het op tijd te beseffen, laten ze jullie relatie zo verzuren.”
“Ik kreeg een koppel over de vloer, en die vrouw zei: ‘Ik ga al jarenlang over mijn eigen grenzen. Ik ben het beu, ik wil scheiden.’ Die man viel achterover. Hij dacht dat ze een perfecte relatie hadden, omdat ze nooit ruzie maakten, en zag het niet aankomen.”
“Af en toe was er een conflictje over de rommel die zij maakte of over hun seksleven, maar dat was het dan ook. Probleem: de echt belangrijke dingen bleven onbesproken. Tot die vrouw op een punt was gekomen dat ze er, na vijftien jaar huwelijk, genoeg van had gehad.”
Let op dit alarmsignaal
Tot slot: er zijn verschillende soorten toxic guys, maar het kan ook zijn dat je lief meerdere van bovengenoemde eigenschappen bezit. “Hij is bijvoorbeeld zowel een conflictvermijder als een onempathisch persoon.” En dat is meteen ook een van de grootste rode vlaggen als je je afvraagt of je met een toxic good guy te maken hebt, volgens Mievis. “Als jouw partner jouw pijn sympathiseert of probeert te minimaliseren. Sympathie en empathie zijn twee heel verschillende dingen.”
‘Hoezo wil je bij hem weggaan?’
Een bijkomend probleem is dat toxic good guys vaak als heel positief ervaren worden door je omgeving. “Als je ongenoegen uit, krijg je te horen: ‘Hoezo wil je bij hem weggaan? Hij is toch altijd joviaal, lief en schattig? Het is toch juist goed dat hij je stimuleert om positief te denken?’”
“Die reactie is goedbedoeld, maar niet oké. Het allerbelangrijkste in een relatie is namelijk dat jij wéét dat je genoeg bent. Met al je kwetsuren, zotte ideeën, geschifte eigenschappen, no matter what. Als je het gevoel krijgt, om welke reden dan ook, dat jij er niet mag zijn in jouw geheelheid, dan zit er iets fout.”
Tot slot: misschien date je wel een good guy, maar zijn jullie simpelweg te verschillend. Ook dan kan je je slecht voelen of het gevoel hebben dat je jezelf niet kan zijn in een relatie die op de oppervlakte goed lijkt. “Niet iedereen is hetzelfde. Niet iedereen heeft dezelfde definitie van wat graag zien is. Je bent het beste af met iemand die evenwichtig is. Iemand die te allen tijde laat zien wie hij echt is en die jou ook laat zijn wie je bent, met je goede en slechte dagen, hoogtes en laagtes. Hoe authentieker iemand naar jou toe is, hoe authentieker jij zelf ook kan zijn in de relatie.”
