Van het seksorgaan tussen je oren tot onze voorkeur voor grote mannen: 11 wetenschappelijke liefdesweetjes

Wist je dat er een aantal universele uiterlijke factoren zijn waar we massaal voor vallen? Dat je seks kan afleren? En dat ‘een gebroken hart’ echt bestaat? Het liefdeslandschap is een gevoelswereld, maar vergis je niet: heel wat (zinnenprikkelende) fenomenen kunnen we wetenschappelijk perfect verklaren. Wij verzamelden 11 razend interessante wetenschappelijke weetjes: van de link tussen je hartslag en aantrekkingskracht tot de gevolgen van lang niet kunnen rampetampen. Seks, aantrekking en liefde, het zit vaak - letterlijk - tussen de oren. 

1. Je hartslag bepaalt wie je aantrekkelijk vindt 

Ooit al op een blind date geweest? Terwijl je met de ene persoon vrijwel meteen een klik voelt, laat iemand anders je misschien volledig koud. Maar wat bepaalt of je je op romantisch vlak verbonden voelt? Je kan dan wel verdrinken in elkaars ogen of in zwijm vallen door elkaars glimlach, wat er in de eerste plaats voor zorgt dat jullie je aangetrokken voelen tot elkaar is je hartslag. Dat blijkt uit een onderzoek van psycholoog Eliska Prochazkova van het Leiden Institute for Brain and Cognition: “De harten van een paar dat zich tot elkaar aangetrokken voelde, synchroniseerden. Steeg de hartslag van de een, dan steeg de hartslag van de ander. Daalde de hartslag van de een, dan daalde die bij de ander ook.” 

2. Vallen we altijd voor grote mannen? 

Beeld je een heteroseksueel koppel in. Is de man in jouw fantasie ook groter dan de vrouw? Hoewel dat in de realiteit soms omgekeerd is - denk maar aan acteurskoppel Zendaya en Tom Holland -, vinden veel mensen het belangrijk dat de man langer is dan zijn vrouwelijke partner. Maar waarom? 

“Groot zijn leunt aan bij een oerinstinct van vrouwen dat bepaalt dat ze bescherming en veiligheid zoeken”, weet klinisch psycholoog en gedragstherapeut Inge Goffart. “Een man die groot is, zal onbewust sneller gezien worden als iemand die hen ‘fysiek’ zou kunnen beschermen bij gevaar, daarom dat veel vrouwen zich instinctief sneller aangetrokken voelen tot grotere mannen of mannen die groter zijn dan zij. Darwin spreekt in zijn evolutietheorie over ‘survival of the fittest’, en het uiterlijk van een mannetje zegt bij veel soorten iets over zijn kwaliteiten.”

Al is er een ‘maar’: Goffart merkt in haar praktijk dat andere, meer emotionele en relationele eigenschappen van de partner steeds belangrijker worden.

3. Dé succesformule voor een goede relatie bestaat 

In romantische films of sprookjes zien we enkel hoe de geliefden hand in hand een rooskleurige toekomst tegemoet gaan. Maar in het echte leven vraagt een gezonde relatie best wel wat werk en inzet. Aan de Universiteit Gent zoekt Vlaams psychologe Laura Sels als postdoctoraal onderzoeker naar de succesformule voor een lang en gelukkig leven samen. 

“Vooral het gevoel ‘begrepen worden’ is belangrijk”, vertelt Sels. “Ik kijk naar verschillende emotionele processen, zoals de rol van emotionele beïnvloeding, het uitdrukken van je emoties, empathische accuraatheid en hoe die processen bijdragen aan de kwaliteit van relaties. Als we beter weten hoe die processen werken in verschillende soorten koppels - zoals ‘gezonde koppels’ en koppels met emotionele of relationele problemen - kunnen we ze op termijn ook trainen.”

4. Mannelijke pechvogels in de liefde zijn ongezonder

Het cliché dat vrouwen van Venus komen en mannen van Mars, laten we liever achterwege. Maar als we pechvogels in de liefde onder de loep nemen, zijn de verschillen wel degelijk groot. Mannen die geen geluk in de liefde hebben, zijn ook wat hun gezondheid betreft de pineut, blijkt uit een grootschalige studie uit Denemarken. 

Mannen die twee breuken of meer hadden meegemaakt, hadden de allerhoogste ontstekingswaarden: hun waarden waren zeventien procent hoger dan die van mannen die nog geen breuk achter de rug hadden. Hetzelfde gold voor mannen die zeven jaar of langer single waren: zij hadden ontstekingswaarden die twaalf procent hoger lagen dan die van mannen die maximaal één jaar alleen waren geweest. Of vrouwen veel liefdesbreuken of jaren als single achter de rug hebben doet er minder toe: hun gezondheid bleef een pak stabieler. 

5. De zin en onzin van afrodisiaca 

Zet jij op Valentijnsdag ook champagne, aardbeitjes gedrenkt in chocolade en oesters op tafel? Deze drie lekkernijen staan bekend als afrodisiaca, oftewel voedingsmiddelen die onze seksdrive verhogen. Maar in welke mate geven ze garantie op een zinnenprikkelende avond? Wij gingen te rade bij Sensoa, en vroegen ook seksuologen Filip Geelen en Chloé De Bie naar de zin en onzin van lustopwekkers op het menu. 

Veel afrodisiaca zijn erotiserend door hun vorm of kleur”, vertelt Chloé De Bie. “Een vijg, oester, perzik, abrikoos en artisjok hebben iets weg van een vagina. En drie keer raden waar selder, asperges, bananen en aubergines aan doen denken. De rode kleur van aardbeien, tomaten en granaatappel staat dan weer symbool voor liefde en passie.” 

Sensoa zegt dan weer dat de stofjes in afrodisiaca over het algemeen goed zijn voor onze gezondheid. Al is er één gevaarlijke uitzondering: de Spaanse vlieg, ook bekend als cantharide.

6. Voor deze uiterlijke kenmerken vallen we allemaal 

De volle lippen van Angelina Jolie, het voluptueuze figuur van Kim Kardashian en de diepblauwe kijkers van Leonardo DiCaprio laten maar weinig mensen onberoerd. En dat terwijl we liefst verkondigen (of meekwelen) dat schoonheid vanbinnen zit. We kunnen er niks aan doen, weet neurowetenschapper Arnaut Aubert. Het zit in’t koppeke. Letterlijk. “Los van cultuur, geografie, achtergrond en leeftijd zijn er een aantal universele uiterlijke factoren waar we massaal voor vallen.” 

“Het gaat dan vooral om een symmetrisch gelaat, volle lippen, een gladde huid en een egale teint”, verduidelijkt hij. “Vanuit een evolutionair perspectief is dat niet zo raar: het zijn stuk voor stuk uiterlijke kenmerken die op een goede gezondheid wijzen. We associëren ze met jeugd en vruchtbaarheid.” 

Goed nieuws: als je weet wat er precies relevant is voor het brein, kan je daar met de juiste producten op inspelen, zegt professor Arnaut Aubert.

7. Gaat liefde door de neus? 

Verleidelijke parfums, een onweerstaanbare lichaamsgeur of helemaal tot rust komen in de armen van je lief. Aantrekkingskracht ontstaat vooral door scheikundige processen in onze hersenen, weet hoogleraar fysiologie en ‘verliefdheidsprofessor’ Jan Hindrik Ravesloot. Enter feromonen: veel heeft te maken met geurstoffen. 

In welke mate beïnvloedt ons reukorgaan onze partnerkeuze? “Feromonen – de befaamde moleculen die door de lucht zweven en gedrag kunnen beïnvloeden – bestaan wel degelijk. Alleen missen wij, mensen, één cruciaal element. Dieren hebben voor het waarnemen van feromonen een aparte receptor in de neus. Wij niet. Is het dan uitgesloten dat we onze partnerkeuze en seksualiteit laten beïnvloeden door geuren? Nee, maar het is ook bij lange na niet bewezen. Sommige studies vinden wél een relatie tussen geur en partnerpreferentie, andere dan weer niet.”

Al impliceert dat niet dat er geen wisselwerking bestaat tussen geuren en de liefde. “Wél spreken we dan over een heel ander niveau”, aldus de professor. 

8. Je leeftijd beïnvloedt wie je aantrekkelijk vindt 

Een opvallende ontdekking: Australische onderzoekers brachten in kaart wat mannen en vrouwen aantrekkelijk vinden en stelden vast dat onze voorkeuren grondig veranderen naarmate we ouder worden. Onze leeftijd beïnvloedt met andere woorden wie we aantrekkelijk vinden. En puntje voor de rijpere heren en dames: hoe ouder je wordt, hoe meer persoonlijkheid aan belang wint. 

Gedragsbioloog Mark Nelissen en klinisch seksuologe en relatietherapeute Chloé De Bie hebben daar allebei een verklaring voor, elk vanuit hun eigen onderzoeksveld. “Dat mannen en vrouwen andere prioriteiten stellen en dat onze voorkeuren veranderen als we ouder worden, heeft alles te maken met het feit dat vrouwen op een bepaalde leeftijd in de menopauze komen”, vertelt professor Nelissen. 

Seksuologe Chloé De Bie kan zich daarin vinden, maar maakt een kanttekening. “We kunnen niet alles op evolutie steken. De onderzoeksresultaten tonen ook aan dat we nog altijd met een dubbele standaard zitten: vrouwen moeten vooral mooi zijn, terwijl we bij mannen ambitie, rijkdom, welvarendheid appreciëren.”

9. Seks kan je afleren 

De lockdowns stelden ons al eens op de proef: heel wat mensen verzamelden zogeheten ‘pandapunten’ en kwamen op seksueel vlak niet aan hun trekken. Maar ook nu onze samenleving weer op gang getrokken is, blijft het voor velen moeilijk om potentiële partners te strikken. Antwoord jij al lange tijd ‘stilletjes’ als mensen je vragen naar je liefdesleven? “Je lichaam plezier ontzeggen heeft een invloed op je mentale en fysieke welzijn”, weet klinisch seksuoloog, relatie- en psychotherapeut Filip Geelen. 

“Als je lichamelijk contact mist, wordt je meest intieme vorm van nabijheid ontnomen”, vervolgt hij. En dat kan een grote impact hebben op je mentale welzijn. “Bij een aanraking komt het hormoon oxycotine, ook wel het knuffelhormoon genoemd, vrij in je bloedbaan. Dat geeft je een fijn gevoel, omdat het stress en angstgevoelens vermindert. Tijdens het vrijen komt het hormoon in nog veel grotere hoeveelheden voor. Seks werkt dus erg goed als angst- en stressverlagend middeltje.”

Minder vaak vrijen kan bovendien je immuniteit aantasten, benadrukt de expert nog. Benieuwd waarom dat zo is?

10. Je brein is je belangrijkste seksorgaan 

Waarom verkiest de ene doorsnee vanilleseks terwijl het voor de ander niet wild genoeg kan? Seksuoloog Marieke Dewitte en neurowetenschapper Janniko Georgiadis bestudeerden hoe mensen zin krijgen in seks. Hoewel de clitoris en de penis een belangrijke rol spelen bij seksueel verlangen, is de hoofdrol in dit proces weggelegd voor een ander orgaan, dat ver boven de gordel ligt: ons brein.

“Een bevredigende ervaring is erg belonend voor je brein en smaakt naar meer. Maar seks kan je evengoed afleren”, vertelt dr. Dewitte. Hier komt de beduchte orgasmekloof in beeld. Tijdens penetratieseks bij heterokoppels komt 95 procent van de mannen klaar, tegenover 30 procent van de vrouwen. 

Gelukkig ben je nooit te oud om (bij) te leren, bevestigen beide experts. Dr. Georgiadis: “Onze hersenen hebben geen ‘sekskern’: onderzoek wijst uit dat het hele brein één genotscentrum is, waarbij verschillende hersengebieden samenwerken om ons in hogere sferen te brengen. Die verwevenheid van hersennetwerken zorgt ervoor dat we onze seksuele ervaringen doelbewust kunnen sturen – en dus zin ­kunnen creëren.”

11. Een gebroken hart bestaat echt 

Wie op liefdesvlak al het deksel op de neus heeft gekregen of door een heel pijnlijke break-up is gegaan, kent het wel: een gebroken hart. Het lijkt dan zelfs alsof je dat ook fysiek voelt. Maak kennis met het Takotsubo-syndroom (TTS): een plotse tijdelijke verzwakking van de hartspier. De symptomen, waaronder pijn op de borst, kortademigheid en soms een hartaanval, verschijnen meestal kort na ernstige emotionele stress. 

Wil dat dus zeggen dat onze emoties de werking van ons lichaam in ernstige mate kunnen verstoren? Dat onderzocht een team van het Universitair Ziekenhuis. Ze ontdekten dat stress en verdriet drie hersengebieden sterk beïnvloeden, en bijgevolg ook het lichaam aantasten. Vermoedens waren er al, maar nu werd het ook bevestigd: “De overstimulatie van het centrale zenuwstelsel kan inderdaad leiden tot een plotselinge verzwakking van de hartspier”, aldus cardiologe Christian Templin.