Op zoek naar het noorderlicht: leren loslaten in Lapland

Redactrice Valérie trok naar Lapland om op het noorderlicht te jagen. Al kwam er van dat jagen niet veel in huis. Leven doe je rond de poolcirkel immers op het tempo van de natuur en de elementen.

Naar Lapland gaan en daar op het noorderlicht jagen. Dat was het plan toen ik op het vliegtuig richting Zweeds Lapland stapte. Dat was echter buiten Lapland gerekend. Al snel kwam ik erachter dat ik in dit barre gebied enkele lessen in loslaten zou krijgen. Niet simpel, voor iemand die de touwtjes het liefst stevig in handen heeft. Eerste fout die ik maakte was denken dat er überhaupt op dat noorderlicht gejaagd kan worden. De befaamde Aurora Borealis laat zich niet commanderen, en al zeker niet door een journaliste uit Vlaanderen die er maar wat graag een artikel over wil schrijven. Om het noorderlicht te zien te krijgen moeten er immers héél wat factoren juist zitten. De omgeving: pikdonker. De hemel: kraakhelder. De KP-index van de zon: on point. Om maar te zeggen: om de Aurora te spotten moet je vooral een flinke portie geluk hebben.

Genieten

En het geluk zit ons deze keer niet mee, zo blijkt al snel. De temperaturen zijn onaards laag en de hemel elke dag bewolkt. De kansen om het noorderlicht de komende dagen te spotten? Bijna onbestaande, zo wordt ons bij aankomst meteen al meegedeeld. Een realitycheck die kan tellen, al maakt de prachtige omgeving waarin we ons bevinden veel goed. Nergens kleurt de hemel zo mooi als in Scandinavië, met prachtige pasteltinten van roze en blauw die het perfecte canvas vormen voor de sneeuwwitte omgeving. Het is dus niet anders dan genieten met een grote 'G' wanneer we op dag twee bij temperaturen van 26 graden onder nul vijf husky’s voor onze slee gespannen krijgen. Hiermee zullen we de komende uren de taiga doorkruisen. Terwijl wit besneeuwde landschappen aan me voorbij glijden voel ik hoe mijn hoofd voor het eerst in lange tijd tot rust komt. De stress die de voorbije weken door mijn lijf zinderde verdwijnt hier letterlijk als sneeuw voor de zon. Geen eindeloze to do’s meer die door m’n gedachten flitsen. Enkel wij, de honden en de natuur.
Dat, en de kleine bijkomstigheid dat je constant al je ledematen in beweging moet houden op zo’n slee, om te voorkomen dat ze bevriezen, natuurlijk. Waar ik er voor vertrek nog vrij naïef van uitging dat alles onder -10°C simpelweg als ‘héél koud’ te classificeren viel, kan ik je van- daag verzekeren dat er daarin best nog wat gradaties bestaan.

De natuur bepaalt zelf het tempo
Dat ‘héél koud’ snel kan overgaan in ‘hels koud’ blijkt wanneer we op dag drie op de sneeuwscooter kruipen. Het kwik flirt buiten met -20°C, maar op onze sneeuwmobiel zakt de gevoelstemperatuur al snel naar -40°C. De sfeer zit gelukkig nog wél ver boven het vriespunt, want ondanks het gebrul van de motor wordt het ook hier weer zalig stil in mijn hoofd. Wanneer je je op niets anders hoeft te focussen dan warm blijven en genieten van het landschap dat voorbij raast kan je haast niet anders dan in een gelukzalige roes belanden.

Die roes wordt bruusk doorbroken wanneer we ons die nacht aan een volgende activiteit wagen. Ver na het vallen van de avond (in dit geval niet zo moeilijk, want wanneer wij in Lapland verblijven gaat de zon al onder om een uur of 12 ’s middags) worden we verwacht voor een wandeling op sneeuwschoenen. Met iets wat nog best omschreven kan worden als twee mini-sleetjes onder m’n voeten en een lamp stevig op het voorhoofd geklemd volg ik onze gids de nacht in. Waar ik eerder nog intens genoot van de stilte blijkt die plots wel héél erg aanwezig. Het duister, nochtans onmisbaar als je het noorderlicht wil zien, blijkt allesomvattend. En plots voel ik hoe, te midden van een bevroren rivier en met een ijskoude striemende wind recht in m’n gezicht, er plots blinde paniek in me opwelt. Ik kom mezelf voor het eerst echt tegen, wanneer ik niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk bevries. Het donker is hier té donker, de stilte té stil. ‘Blijven ademen’ prevel ik, terwijl ik mijn benen dwing verder te ploegen door de diepe sneeuw. Blijven staan is geen optie, want voor het eerst vrees ik dat de koude, gitzwarte nacht me wel eens echt zou kunnen verzwelgen. Het besef hoe nietig we zijn in deze barre omgeving raakt me harder dan mijn nuchtere instelling wil toegeven. Met de hoop op het spotten van dat ongrijpbare noorderlicht zet ik door. Stap voor stap, ik tegen de natuurelementen, en omge- keerd. Jammer maar helaas, de aurora toont zich ook die avond niet, maar aan het einde van de wandeling heb ik mezelf gelukkig wel weer teruggevonden.

En dan...

’t Is jammer, maar het is sowieso mooi geweest, hoor ik mezelf op onze laatste avond tijdens het diner zeggen. Lapland heeft zoveel moois te bieden, en dat poollicht? Daar komen we dan een andere keer wel voor terug. Loslaten? Daar ben ik ondertussen al een pak beter in geworden. Met de voetjes onder tafel genieten we met volle teugen van ons laatste avondmaal. Tot plots iemand het restaurant van onze lodge komt binnengelopen: ‘De aurora is er!’ Niemand twijfelt ook maar een seconde om z’n dampende schotel elandenvlees te laten voor wat hij is en naar buiten te hollen. En daar sta ik dan, bij 21 graden onder nul, zonder mijn twee jassen en drie broeken, maar met een vol hart en een paar van de sneeuw doorweekte sneakers. Te genieten van het prachtige schouwspel van groen licht dat zich afspeelt tegen de pikzwarte hemel. Ik heb het nog nooit zo warm gehad.

Lapland bezoeken? 6 dingen die je moet weten
Leren smeren

IJdelheid heeft geen plek in het hoge noorden, want in de koude gelden schoonheidsidealen niet. Meer zelfs: je dagelijkse beautyritueel kan je best zuur opbreken wanneer je foundation of dagcrème op je huid bevriest omdat het buiten té koud is. Laat je beautycase dus thuis (en gebruik de vrijgekomen ruimte in je bagage voor een extra paar dikke sokken) en neem alleen een goede vette crème mee om je huid voor het slapengaan mee in te smeren. Ook een handcrème is geen overbodige luxe. Al de rest wél.

Rendieren tellen

Vraag je bij ons niet aan je buurman hoeveel geld hij verdient op z’n job, dan vraag je in Zweden ook niet hoeveel rendieren iemand bezit. Etiquette op z’n Zweeds.

Laagjes

Denk vooral niet dat je het zelf beter weet. Raden de locals je aan om op z’n minst twee jassen en drie broeken over elkaar te dragen? Ga er dan gerust van uit dat zij de ervaringsdeskundigen zijn. Ja: je zal je ongetwijfeld een tikje belachelijk voelen wanneer je jezelf in je derde broek hijst en neen: elegant is het niet. Lekker warm? Dat dan weer wel.

Lichtje in het donker

Hoe verder je op onze aarde van de evenaar af zit, hoe groter het verschil is in lichturen tussen zomer en winter. Dat merk je heel goed in Lapland, waar de zon van eind mei tot half augustus bijna 24 uur per dag schijnt, terwijl ze in december pakweg een uurtje of twee boven de horizon komt piepen. Een hoofdlamp meenemen wanneer je je na zonsondergang aan een wandeling waagt is dus essentieel, want in heel veel gebieden is geen straatverlichting aanwezig.

Allemänsrätten

Allemänsrätten of ‘Allemansrecht’ is een typisch onderdeel van de Zweedse cultuur, dat je het recht geeft om (even kort door de bocht) te gaan en staan waar je wil, zolang dat is met het doel van de natuur te genieten. Dat wil zeg- gen dat je een tentje mag opzetten in het weiland van een plaatselijke bewoner, mag langlaufen waar je het mooi vindt of een duik mag nemen in het plaatselijke meer. Belangrijkste voor- waarde hierbij is dat je de natuur niet verstoort én dat je de plek waar je passeert achterlaat zoals je deze vond.

Het noorden kwijt

Voordeel van wandelen in de Lapse bossen? Alles is er rustig en wit. Nadeel van wandelen in de Lapse bossen? Echt álles is er rustig en wit. Gevolg: zelfs wanneer je denkt te weten waar je bent is het hier makkelijk om het spoor bijster te raken. Goed om weten: bijna overal in Zweeds Lapland heb je een uitstekend bereik met je smartphone. Ideaal om via Google maps weer uit te vissen waar je bent. Zelfs al is dat midden in een ondergesneeuwd bos.

Laat je goed omringen

Wij gingen naar Zweeds Lapland met reisorganisatie Nordic. Een aanrader, niet alleen omdat ze een heel programma voor je uitstippelen, maar ook omdat ze echte Scandinavië-kenners zijn. Dat vertaalt zich in ervaren gidsen, een uitstekende beleving én een comfortabele lodge om in te logeren. Bovendien krijg je hier bij aankomst een volledige warme outfit ter beschikking, die je gedurende je hele verblijf kan gebruiken. Geen overbodige luxe, want het is hier echt kouder dan je denkt.

Meer info: nordic.be. Wij deden het 'Magic Lights II' programma.